Preek op het Hoogfeest van onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming op zondag 14 augustus (en zaterdag 13 augustus) 2016 in Mariakerk en Willibrordkerk
Lieve zusters en broeders, van alle heiligen vieren we de sterfdag in de vaste overtuiging dat zij in de hemel opgenomen zijn bij God. Zij zijn allen gestorven en begraven. In veel gevallen zijn op hun graven kerken gebouwd die naar hen genoemd zijn. Of van hen zijn relieken overgebleven – stukjes gebeente of stukjes linnen windsels – die in een kistje in altaren zijn gemetseld.
Hier in de Mariakerk zijn 75 jaar geleden relikwieën van HH. Flores en Damianus in het altaar opgenomen. Het zijn tamelijk onbekende heiligen van ver hier vandaan die in het verhaal van onze parochie bij mijn weten tot nu toe nauwelijks een rol hebben gespeeld. Bij gelegenheid van dit jubileumjaar zijn nu bovendien relikwieën opgenomen van heiligen die meer tot onze verbeelding spreken omdat ze met de geschiedenis van ons land verbonden zijn: van de heilige Bonifatius die zoals we allen weten in 754 als missionaris te Dokkum werd vermoord en van de heilige Martelaren van Gorkum die in de verwarrende turbulente tijd van de Reformatie in 1572 in Den Briel gedood zijn vanwege hun geloof in de werkelijke tegenwoordigheid van de Heer in het Allerheiligst sacrament.
Onze katholieke kerken zijn dus gebouwd op de graven van de heiligen of de altaren bevatten hun relikwieën. Dat vertelt het verhaal dat ons geloof gebouwd is op het geloof van hen die ons zijn voorgegaan. In het bijzonder van hen die op een bepaalde manier uitblonken in dat geloof, door hun gebedsleven, of door hun wijsheid of door hun daden van liefde of door hun volharding in zware beproevingen. Velen hebben zelfs hun leven gegeven als martelaren. Het is mooi dat in onze katholieke traditie de heiligen die in de hemel zijn opgenomen ook zo bijna tastbaar dichtbij zijn in onze kerken door de cryptes en de altaren.
Zo beleven wij als gelovigen dat hemel en aarde elkaar raken in het huis van God dat de kerk is, en innig verbonden zijn. We zijn thuis bij de heiligen. Dat verkondigen de later vervaardigde kunstige beelden van heiligen in elk kerkgebouw, maar vooral en al veel eerder ook de relikwieën. We genieten hun voorspraak en bescherming.
Des te opmerkelijker is het dat er van Maria geen relikwieën zijn. En er is geen kerk op haar graf. Zij is voor ons de eerste onder alle heiligen, de begenadigste onder al Gods kinderen. En toch is er van haar die al tijdens haar leven door alle gelovigen als moeder van de Heer werd bemind, niets tastbaars overgebleven. Het was toch tot troost en steun voor de gelovigen door de eeuwen dat hun kerken en dus hun geloof gegrondvest waren op de relikwieën van de heiligen als trouwe getuigen van Jezus Christus? Hoeveel te meer zou dat gelden voor Maria de moeder van de Heer?
Nee, het is geen onachtzaamheid van de kerk geweest dat niets stoffelijks van haar bewaard is gebleven alsof men ooit haar graf had kunnen vergeten of verwaarlozen. Waarom is er dan geen kerk gebouwd op haar graf? Omdat er helemaal geen graf is.
Er is niets stoffelijks overgebleven. Volgens de gelovige overlevering van der kerk is Maria bij haar ontslapen ten hemel opgenomen, heel haar bestaan, naar ziel én lichaam. Dat vieren we ook op dit feest van Maria ten Hemelopneming.
Maria die op aarde een ereplaats had als moeder van de Heer te midden van de apostelen en de eerste christenen, heeft naast Jezus een ereplaats in de hemel.
Maar als daarmee elk spoor van haar aardse bestaan hier is uitgewist, missen we dan niet iets heel wezenlijks, iets unieks, iets tastbaars zoals bij de andere heiligen?
Een logische vraag. Maar Maria heeft ons méér geschonken en nagelaten dan wie dan ook, want zij mocht de moeder van Jezus worden. Wanneer wij Hem aanvaarden en in Hem geloven als onze levende Heer, ontvangen we daarmee het kostbaarste wat er is.
En wij mogen Hem tastbaar in geloof ontvangen in de Eucharistie waar Hij zegt: “dit is mijn lichaam”. Dat is het lichaam dat Jezus ontvangen heeft uit de moederschoot van Maria. Het is ondenkbaar dat we de Eucharistie vieren en de communie ontvangen zonder Maria.
Maar bovendien mogen we Maria op een bepaalde manier bijna tastbaar ervaren door de liefde waarmee zij als een moeder de kerk vervult. De kerk is meer dan een instituut. Zij is een moeder voor alle gelovigen en een gastvrij huis voor iedereen die zoekt naar God en vraag naar haar zoon Jezus. Het is die moederliefde van Maria die ons als broeders en zusters met elkaar verbindt. Het is die liefde die ons raakt en die ons van de kerk als lichaam van Christus doet houden.
De verheerlijking van Maria bij God wil niet alleen zeggen dat zij verkeert in een toestand van geluk en eeuwige vreugde. Het betekent ook dat zij mag meeregeren en meewerken aan het rijk van God, in elke tijd en generatie opnieuw.
En hoe werkt ze mee? Door de liefde voor haar zoon in ons aan te wakkeren. Daardoor de onderlinge liefde tussen alle gelovigen. Daardoor de liefde voor de kerk. En tenslotte de liefde voor alle schepselen en voor heel de schepping.
Het is die tastbare hemelse liefde die ons verbindt in moeilijke tijden voor de kerk. Een mantel om ons heen geslagen. Het is die liefde die ons de kerk ondanks alle menselijke tekorten als thuis laat ervaren. Het is die liefde die ons doet verlangen naar eenheid in de kerk en tussen alle christenen.
Het is die liefde die ons iets van de hemelse vreugde al doet ervaren. Het is de moederliefde die ons de kerk hier als raakpunt van hemel en aarde beleven. Laten we door Maria die liefde koesteren. Laten we onszelf in die liefde koesteren. Dan zal ons leven en ons geloof ons gemakkelijker vallen. En onze hoop op het eeuwige leven onophoudelijk aanvuren en versterken. Wees gegroet, Maria…………Amen
(c) Martin Los
Bij de foto: Marmeren kistje met daarin sinds 2015 relikwieën uit de beenderen van H. Bonifatius en HH. Martelaren van Gorkum in het altaar van de OLV ten Hemelopnemingkerk De Meern
Bij de Ikoon: Dormition, Ontslapen van Maria, Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming
Schriftlezingen tijdens de Mis op dit feest volgens het leesrooster voor zon- en feestdagen: 1e lezing: Openbaring 11:19a;12:1-6a.10ab 2e lezing: I Kor. 15:20-26. Evangelie: Lukas 1:39-56