Preek op het feest van Christus Koning zondag 15 november 2018

‘Mijn koningschap is niet van deze wereld’ antwoordde Jezus op de vraag van de Romeinse stadhouder Pontius Pilatus ’Zijt Gij de koning der Joden?’.
Lieve zusters en broeders, wat een samenloop van omstandigheden. Het is alsof ik ben teruggekeerd vanuit een reis in de tijd. Want afgelopen week was ik met een grote groep zorgpelgrims en hun verzorgers in Jeruzalem. En nu ben ik weer hier bij u. We trokken daar met de zorgafhankelijke mensen, sommige heel ernstig ziek, in hun rolstoel door de steile straten. We baden er de Kruisweg met zijn 14 staties te midden van de grote drukte en bedrijvigheid. Het was ook nog het geboortefeest van de profeet Mohammed. Moslims hadden een vrije dag. We gingen daar over de Via Dolorosa letterlijk in de voetsporen van onze Heer.
Zo kwamen we ook uit op de plaats die Lisostrotos (Steenstraat) heet. Dat is de plek bij de burcht Antonia waar Jezus voor Pilatus verscheen om berecht te worden. Op de stenen vloer zie je daar nog een in de steen gegraveerd dobbelspel dat herinnert aan het koningskleed dat spotters Jezus hadden omgehangen en dat de soldaten onderling verdobbelden. Wat een troost voor de zorgpelgrims en hun begeleiders, voor ons allemaal, om stil te staan bij deze plaats. Wanneer je zelf plotseling geconfronteerd wordt met een ingrijpende chronische handicap of een uitzichtloze ziekte of verlies van een geliefde, voel je je machteloos. Waaraan heb je het verdiend dat zo in jouw leven wordt ingegrepen? Zo was ook Jezus in zekere machteloos tegenover de woede van de massa, de intriges van de religieuze leiders en de politieke lafheid. Natuurlijk had hij zijn volgelingen op kunnen roepen de wapens te grijpen en de knokploeg van de Joodse leiders uiteen te slaan. Maar dan was er alleen maar weer een lokaal conflict in de wereld bijgekomen. De wereld die zo nodig redding nodig heeft. Hij had door een goddelijke ingreep zijn tegenstanders en rechters zich huiverend ter aarde hebben kunnen laten storten. Maar hij wilde niet mensen verlamd van angst onderwerpen. Het ging hem juist om mensen de vrijheid te geven..
Door geweld of onderwerping macht uitoefenen wilde hij niet en kon Hij niet. Want hij wilde zijn leven geven om de wereld voorgoed te veranderen. Dat kon maar op één manier: vriend en vijand laten zien dat God liefde is. Hij wilde door zijn kruis en verrijzenis het licht van God onstuitbaar de wereld wilde laten instromen. Dat dood en zonde en menselijke schuld niet het laatste woord hebben over deze wereld. Jezus wilde niet mensen overmeesteren, maar in vrijheid tot Gods kinderen maken.
Op die plek waar over Jezus lot beslist werd – maar vooral op de plek waar Hijzelf de beslissing nam om zijn leven te geven voor de wereld, voor de waarheid, voor de liefde van God – op die plek stonden we de afgelopen week met de zorgbehoevende pelgrims. Omstanders keken hun ogen uit: wat bezielde die rare lui om met twaalf mensen in rolstoelen te sjouwen door de oude stad Jeruzalem. Maar wij stonden daar toch maar (en op vele andere plaatsen) Mensen zoals wij allemaal, kwetsbaar, machteloos tegenover hun lot. Maar die zich tegelijk optrokken aan Jezus: dat zij ondanks alle tegenslag en teleurstelling persoonlijk een beslissing konden nemen. Door zich niet alleen als machteloze slachtoffers te zien, maar als mensen die daadwerkelijk hun leven in Gods hand legden met een zekere fierheid en vertrouwen dat ze niet minder mens waren maar Gods kinderen. Dat hun leven zin en betekenis had. Niet alleen voor henzelf maar ook voor anderen. Met de vaste bedoeling het kwade dat hen getroffen heeft niet het laatste woord te geven.
De verzorgers – allemaal vrijwilligers die een hele week vrij hadden genomen – hadden soms tranen in de ogen vanwege de hartelijkheid en het vertrouwen dat ze kregen van de zorgbehoevende. We zeiden vaak tegen elkaar: wat zou de wereld er anders uitzien als alle mensen, zieken en gezonden, rijken en armen, sterken en gehandicapten, zo eens een week met elkaar omgingen. Niet alleen als pelgrims in Jeruzalem, maar waar ook ter wereld. En dat allemaal met onze Heer Jezus Christus voor ogen die heel alleen voor ons de weg van het kruis in volle vrijheid en bewustzijn ging, en daardoor de wereld duurzame hoop gegeven heeft voor altijd.
“Ja, koning ben ik’ antwoordt Jezus Pilatus ‘Hiertoe ben ik geboren en hiertoe ben ik in de wereld gekomen om getuigenis af te leggen van de waarheid. Al wie uit de waarheid is luistert naar mijn stem”
Jezus vertegenwoordigt de waarheid. Hij is de waarheid. Geen abstracte bleke waarheid. Maar waar je op aan kunt met heel je leven. Wat betrouwbaar is. Hij is het Licht. Alles wat niet in overeenstemming is met de waarheid houdt geen stand. Vroeg of laat blijkt dat alles wat op leugen is gebaseerd geen stand houdt. Leugen is alles wat ons afhoudt van waarachtig leven uit Gods genade.
De macht van Jezus is de macht van de waarheid en van het licht en van het eeuwige leven. Niets kan ons daarvan afhouden. Geen beperking, geen ziekte, geen teleurstelling, geen onrecht, geen verlies, zelfs niet de dood.
We kunnen alleen maar naar dat rijk verlangen met heel ons wezen als we in Jezus de ware koning zien, de koning wiens rijk niet van deze wereld die voorbijgaat, is. We kunnen alleen maar onze armen verlangend uitstrekkend naar dat rijk dat komende is. En we kunnen alleen maar onze handen uit de mouwen steken om aan dat rijk mee te werken. We mogen de overwinning van dat rijk al dagelijks vieren in onze liefde en zorg voor elkaar. In onze persoonlijke inzet voor vrede onder de mensen.
Daarom hielden we zaterdagmiddag ook de Interreligieuze Ontmoeting in Leidsche Rijn met als thema vriendschap. Mensen van verschillende culturen en religies waren daar bijeen om te laten zien dat we ondanks verschillen en soms tegenstellingen in vriendschap met elkaar willen leven. Dat we degenen die aanzetten tot haat en uitzijn op conflicten geen ruimte geven.
Wacht niet op anderen. Het rijk van God begint daar waar je zelf geraakt bent en het initiatief neemt. Aangespoord door Hem wiens voetsporen niet alleen staan in Jeruzalem, maar in ons eigen leven. Amen

(c)Pastoor Martin Los
1) Evangelie van het feest van Christus Koning: Johannes 18: 33b-37