Preek aan het begin van de Vredesweek op de 25ste zondag door het jaar C 22 september 2019 in de Mariakerk en Willibrordkerk
‘Wie betrouwbaar is in het kleinste, is ook betrouwbaar in het grote” 1) horen we Jezus zeggen. Ieder woord van hem raakt ons. Ieder woord van Hem helpt ons om onszelf beter te kennen en te begrijpen en hoe we mogen leven als kinderen van God. Dus willen we graag weten wat deze woorden betekenen. Jezus prikkelt onze nieuwsgierigheid door te zeggen: “Wie betrouwbaar is in het kleinste, is ook betrouwbaar in het grote”. Het lijkt een soort raadsel dat Jezus ons voorhoudt. Wat is het kleinste? Wat is het grootste? Wat is voor onszelf het grootste, het belangrijkste? En wat is voor ons het kleinste, het minder belangrijke? Door die vraag aan onszelf te stellen, dringen we al iets dieper af in het geheim dat Jezus ons wil toevertrouwen. Waar draait ons leven om? Waar draait het in deze wereld om? Deze week is de troonrede geweest en de miljoenennota gepresenteerd. Daarin gaat het over geld, bezit en macht. En we kijken als burgers allemaal of er op vooruit of op achteruit gaan. Kunnen we de toekomst zonder zorgen tegemoet gaan? Kunnen we zonder zorgen gaan slapen. Geld, bezit en macht zijn voor ons heel belangrijk. Vooral in ons land dat behoort tot de rijksten van de wereld. In de peilingen staan de inwoners van ons land inde toptien van de gelukkigste ter wereld. Zou dat alleen met onze welvaart te maken hebben? Dan moeten we vrezen dat we onmiddellijk ongelukkiger zijn als de economie achteruit zou gaan. Is dat echt zo? Hangt ons leven helemaal af van ons bezit, van het geld dat kunnen uitgeven, en van de macht die we kunnen uitoefenen? Als we alleen maar bezig zijn met de groei van de economie en van ons eigen bezit, om er zelf beter van te worden, slaan we de plank dan niet ontzettend mis?
Want als je meer bezit of verdient dan jezelf nodig hebt, wat voor goeds zou je dan niet kunnen doen om anderen te helpen in hun nood. De mensen die uitzichtloos diep in de schulden zitten, de gezinnen die nauwelijks rond kunnen komen, de eenzame ouderen. Als we voor hen geen oog hebben, is dan de felle kritiek van de profeet Amos niet van toepassing: “hoort toe, jullie die de armen verdrukken….”? 2) Bezitten we ons bezit, ons geld en macht op een rechtvaardige manier. Gaan we ermee om op een gewetensvolle manier?
“Wie betrouwbaar is in het kleinste, is ook betrouwbaar in het grootste”. Langzamerhand begint het ons te dagen. Het ‘kleinste’ in de ogen van Jezus is dat waar wij ons druk om maken alsof ons leven daarvan afhangt. Geld, bezit, macht. Wat ons soms bovendien verleidt om egoïstisch en onrechtvaardig te zijn. Als we met dat ‘kleinste’ waar ons leven en ons geluk helemaal niet van zou moeten afhangen, niet rechtvaardig omgaan, hoe zouden we dan met het grootste omgaan? Met datgene waar ons leven echt om zou moeten draaien: het rijk van God en het eeuwige leven. Dat we begrijpen waar het echt om gaat. Wat echt voldoening geeft. Nood lenigen. Vrede stichten. Stem geven aan mensen die niet gehoord worden. Hoop bieden aan mensen zonder uitzicht.
Uit de eigen bubbel stappen en mensen ontmoeten met een andere cultuur. Niet óver elkaar praten, maar mét elkaar. Deze week is ons land opgeschrikt door een laffe ongehoorde moord op een advocaat. Een aanslag op onze rechtsstaat. Waarschijnlijk in opdracht van criminelen met een Marokkaanse achtergrond. Laten we dan niet met een scheef oog naar een hele bevolkingsgroep kijken om een zondebok te zoeken. Zouden we hen beter kennen, dan zouden we weten dat zij even geschokt zijn als iedereen. Hoe zou God ons het grootste toevertrouwen, zijn rijk, als we het aardse, wat vergankelijk is, niet goed gebruiken?
Als we werkelijk op God vertrouwen, dan moeten we in dit leven rechtvaardig en eerlijk omgaan met ons bezit, onze middelen, en onze macht. Valt dat op de één of andere manier niet in het niet als het gaat om de mens die we ten diepste zouden willen zijn, onze ziel, om een gerust geweten, om de grote gave dat we God mogen kennen en dat we weten dat we zijn kinderen zijn dankzij Jezus Christus.
Laten we die kostbare schat koesteren. Laten we met volle overgave ons daarvoor inzetten. Want als we dat niet doen, maar schipperen, dreigen we ons geloof in God te verliezen. Dan wordt de wereld een gesloten geheel zonder uitzicht. Een gevangenis zonder ramen. Jezus is juist gekomen om onze bubbel open te breken. Hij is gekomen om de grens tussen God en mensen, te overwinnen. Het thema van deze Vredesweek is ‘Vrede verbindt over grenzen’. De vrede van God met de mensen mogen we door het geloof al van harte beleven. En we mogen die vrede voorleven aan de wereld waarin wij wonen. We mogen en moeten ook elke dag bidden voor de vrede in de wereld en ons daarvoor inzitten. Zoals Paulus zegt: ik wil dat op elke plaats waar de gemeente samenkomt om te bidden, de mannen (hij zei nu zeggen: mannen, vrouwen, iedereen) de handen opheffen in een geest van godsvrucht, die haat en ruzie uitsluiten 3). Naar God opgeheven handen. Wat een ontwapenende werkelijkheid. Amen
(c) Martin Los
Schriftlezingen volgens het R.K. lezingenrooster voor Zon- en feestdagen voor deze 25ste reguliere zondag
1) Evangelie: Lukas 16:10-13
2) 1e lezing: Amos 8:4-7
3) 1 Timotheus 2:1-8