Preek tijdens de eucharistie op de 13^e zondag door het jaar 27 juni 2021 Mariakerk en Willibrordkerk

Hebt u die ervaring ook wanneer je een film ziet die een paar jaar oud is, dat je schrikt als je ziet dat mensen elkaar gewoon aanraken en kussen. Corona heeft een onzichtbare wand van anderhalve meter opgetrokken tussen ieder van ons. Het is bijna een tweede natuur geworden om een stapje terug te doen als iemand te dichtbij komt. De preventiemaartregelen zijn met ingang van vandaag versoepeld, maar de anderhalve meter blijft. Ook de kerk. Het kan niet anders dan dat we spontane menselijke aanraking straks als het weer kan, gaan ervaren als heilzaam en broodnodig. Onze handen zijn niet alleen gemaakt om te werken en ons in leven te houden, maar ook om aan ander te troosten en te strelen en te helen. En onze armen zijn niet alleen gemaakt om te grijpen en te sjouwen, maar ook om de ander te omhelzen en te steunen en te dragen.
In het Evangelie van deze zondag 1) gaat het toevallig ook over aanraken. Jezus legt een twaalfjarig meisje dat volgens iedereen gestorven is, de handen op. Het levens stroomt in haar terug. Ze staat op alsof ze uit de slaap is opgestaan.
En een vrouw heeft in het gedrang van de steegjes in het stadje Kafarnaum het kleed van Jezus aangeraakt. De bloeding die bij vrouwen in de regel elke maand na een paar dagen stopt, hield bij haar nooit meer op. Het was voor haar al twaalf jaar een permanente kwelling. Niet alleen door het ongemak, maar het sloot haar buiten de buiten de gemeenschap. Tegen alle taboes in had zij zich toch onder de mensen begeven in de hoop Jezus te kunnen zien en aanraken. Jezus wijst haar niet af, maar prijst haar juist om haar geloof. Hij zendt haar gezond weer het leven in: “dochter, uw geloof heeft u genezen”.

Om dit verhaal goed te begrijpen moeten we begrijpen dat het in deze genezingen om het leven gaat, en wel in die zin dat leven bedoeld is om te bloeien en vruchtbaar te zijn. Het meisje van twaalf staat op het punt vrouw te worden. Ze kan een bron van leven worden, maar de dood lijkt daar een stokje voor te steken. En de volwassen vrouw verliest al twaalf jaren de mogelijkheid om naar hartelust te leven en het leven door te geven. Door de aanraking met Jezus leven zij niet meer tevergeefs. Hun leven komt tot bloei. Een meisje met een heel leven voor zich en een vrouw voor wie het leven niet langer uitzichtloos is. Beiden door de aanraking met Jezus die de Christus is en die wij onze Heer mogen noemen.

Dit evangelieverhaal nodigt ons allemaal uit om na te denken over de verwondingen die we in ons leven hebben opgelopen waardoor constant energie wegvloeit. Het gevoel dat we onder een grauwsluier leven en niet tot groei en bloei komen. Durven we persoonlijk Christus bij de slip van zijn kleed te pakken al moeten we daarvoor tegen de stroom in gaan en het risico lopen onszelf te schande te zetten in de ogen van het publiek? En durven we ook in deze wereld waar we deel van uitmaken,  de mensheid, Christus te betrekken bij uitzichtloze situaties zoals het lot van de talloze vluchtelingen. Zovele levens die tevergeefs geleid lijken te worden. Of dat wij voor het grootste deel al gevaccineerd zijn tegen Corona, en staan te trappelen om het leven weer gaan vieren, terwijl driekwart van de wereld – de armste gebieden nog lang niet aan de beurt zijn. Sluiten we ons daarvoor af? Zeggen we “pech gehad”.? Of trekken we Jezus aan zijn kleed. Stellen we ons open voor de kracht die van hem uitgaat in de vorm van hoop op verbetering, de kracht die van hem uitgaat in de vorm van moed om het lot te keren van de mensen die in ellende leven. Door particuliere initiatieven en door politieke grootmoedigheid. En door in onze jongeren de hoop niet te blussen, maar aan te vuren.

De kerk mag de oefenplaats zijn om te hopen en ons niet neer te leggen bij alles wat het de bloei van het leven in de weg staat. Daarom speelt de aanraking in ons katholieke geloof zo’n grote rol. De sacramenten zijn de momenten in ons leven dat we vieren dat Christus ons aanraakt en heelt, dat wil zeggen ‘tot hele mensen’ maakt. Die aanraking en heling is bijzonder zichtbaar bij de ziekenzalving en bij de biecht. Maar ook bij de doop waar we een nieuw leven beginnen. Heel bijzonder is de aanraking in de eucharistie – bron en middelpunt van christelijk leven. Daarin schenkt de Heer zichzelf aan ons in de communie.
En bij het vormsel legt Jezus ons de handen op om ons te sterken door zijn kracht om mensen van God te zijn. Vandaag zijn de jongeren die in oktober het heilig vormsel zullen ontvangen, in de eucharistie aanwezig om zich aan de geloofsgemeenschap voor de stellen. We zijn trots op jullie dat jullie de weg van Jezus willen gaan, de weg van de hoop en het vertrouwen en de liefde. Dat jullie op den duur het stokje van je ouders en grootouders, van vroegere generaties wilt overnemen. Dat jullie je steeds weer wilt laten raken door de liefde van God. Die ons steeds vernieuwt en uitzicht geeft en kracht en wijsheid om te leven als zijn kinderen.

pastoor Martin Los

1) Het Evangelie van deze 13e zondag door het jaar is Marcus 5:21-43

Preek op de 11^e zondag door het jaar B op 13 juni 2021 in de Mariakerk en Willibrordkerk

Lieve zusters en broeders, de grote menigte die Jezus volgde, was geïmponeerd door de wonderen die hij deed. Ze vroegen zich verwonderd af wat zijn woorden betekenden. Woorden als “Zalig die hongeren en dorsten naar gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden”. Wat een aantrekkelijk vooruitzicht. Brak met Jezus eindelijk de messiaanse tijd aan  waarin duurzame vrede, voorspoed en gerechtigheid aanbraken? Ze volgden met ingehouden adem al Jezus’ woorden en daden. Tegelijk groeit hun ongeduld. Ze kunnen niet wachten. Ze willen Jezus als het ware op het schild hijsen, hun held versneld naar het doel brengen dat zij voor ogen hebben.
Maar Jezus liet zich niet meeslepen als een idool of een populistische leider. Hij maande zijn volgers geduld te hebben.
Hij doet dit door middel van de gelijkenissen 1) die we vandaag horen, de gelijkenis van de boer die zaait en dan niets doet en slaapt tot de dag van de oogst. En de gelijkenis van het kleine mosterdzaadje dat in de aarde verloren gaat, maar uiteindelijk uitgroeit tot een reusachtige struik die een schuilplaats voor de vogels wordt.
In gelijkenissen spreken is dus een vertragingstechniek. Gelijkenissen spreken het vermogen van mensen aan om te dromen en in beelden te denken. Door dromen en visioenen kun je je een voorstelling maken van de toekomst zonder die in werkelijkheid te kennen. Schijnbaar niets doen zoals de boer na het zaaien, zegt de gelijkenis is intelligenter en vruchtbaarder dan ingrijpen om te zien hoever de oogst al is. En als je ongeduldig bent, wil je snel succes zien. Maar dan zie je zo iets nietigs als een mosterdzaadje over het hoofd om het in je ogen veel te gering is om iets te bereiken.
Geduld is iets anders dan passiviteit. Het is vol verwachting uitzien naar wat komt, maar zonder in het proces in te grijpen en erop vooruit te lopen. Zo staat het, zegt Jezus, met het rijk van God. Het is als met een man die overdag zijn land bezaait en rustig gaat slapen.

Uiteindelijk haakt in eerste instantie de menigte van volgers van Jezus af omdat hij niet aan hun verwachtingen voldoet. Zijn dood is in hun ogen een mislukking. Hun droom valt in duigen. Niet omdat hun droom niet deugde, maar hun droom ging niet ver genoeg. Ze kon nog niet bevatten dat het lijden en sterven van Jezus de echte overwinning zou brengen. Maar daar was dan ook Gods geduld voor nodig. Dat zijn Gezalfde zich zou krommen onder het lijden van de wereld en als onschuldig Lam al de zonden op zich nam.  Beeld en bewijs van Gods geduld. Daar komt het rijk van God aan het licht en schijnt naar alle kanten. Daar krijgt de wereld nieuwe hoop en kracht.
Durven wij het aan om het met Gods geduld te wagen? Dat is de vraag die de ontmoeting met Jezus ons stelt. Ook wij zijn vaak ongeduldig, juist omdat we geloven in de komst van Gods rijk door Jezus Christus. Deze wereld kan ons bij het vergezicht van het rijk van God en het eeuwige leven een sta in de weg lijken. “Wij zouden liever onze intrek willen nemen bij de Heer’ schrijft de apostel Paulus 2) aan de christenen in Korinthe. Maar zolang wij hier leven is onze enige taak zijn wil te doen en hem te behagen. Dan verdoen we onze tijd niet. Integendeel. Als we het Evangelie in praktijk brengen, komt het rijk van God elk moment dichterbij als gewas dat gezaaid en groeit zonder dat er nog arbeid aan te pas komt. Zachtmoedigheid en barmhartigheid, de oprechtheid en de vredelievendheid die Jezus ons heeft voorgeleefd, te beoefenen,  het lijkt klein, te klein, om het rijk van God dichterbij te brengen. Maar juist deze kleine stappen zijn als een zaad dat schijnbaar verloren gaat maar op den duur veel vrucht draagt.

We zouden al die stappen willen overslaan. Zeker als we tegenstand en tegenspoed onder vinden. Maar juist dan komt het erop aan dat we elk moment aan grijpen om te doen wat Jezus van ons vraagt.
“We houden altijd goede moed, broeders en zusters” zegt Paulus tot de medegelovigen in Korinthe. Paulus steekt ons een hart onder de riem, niet door te zeggen:  het valt allemaal wel mee, als je het maar van de zonnige kant bekijkt. Nee, het hebben altijd reden tot goede moed, omdat hoe dan ook of het ons mee zit of tegenzit, in elk moment aanleiding zien om Jezus te dienen en zijn voorbeeld te volgden. De antwoordpsalm zegt het zo: Heer, het is goed uw naam te prijzen, in de morgen uw goedheid, in de nachten u trouw. Met andere woorden: als de zon opgaat en het leven ons toelacht, maar ook als het donker is, en we niets kunnen, vinden we gelegenheid om u u te dienen.
Zo trekt het rijk van God ons aan en kunnen we bijna niet wachten tot die toekomst aanbreekt, maar tegelijk zien we elke klein stap die we kunnen doen in deze wereld als bijdrage aan de komst van dat rijk. We hebben onze handen vol aan die opdracht. Ja, hoe meer we verlangen naar Gods rijk, hoe meer we hier in deze wereld nog ontelbare kansen zien om te werken aan een betere wereld van vrede en gerechtigheid en menselijkheid. Het lijkt in tegenspraak met elkaar. Maar het is deze spanning die ons energie schenkt, inventief maakt, en geduldig.
Amen

Lezingen tijdens de Eucharistie van de 11e zondag door het jaar B:
1e lezing: 2e Brief aan de Korinthiers 5:6-10 2)
Evangelie: Marcus 4:26-34 1)
afbeelding: Le Semeur (d’apres Millet) Vincent van Gogh

(c) Martin Los