Maandelijks archief: augustus 2023

Over water lopen. De logistics van het geloof

Geplaatst op door
Beantwoorden

Homilie op de 19e zondag door het jaar op 13 augustus 2023 Wijk bij Duurstede

Het valt op dat Jezus voor hij zijn lange reis naar Jeruzalem begon eerst geruime tijd actief is in de streek rondom het meer van Genesareth. Zo’n enorme binnenzee lijkt een barrière voor een rondtrekkende rabbi. Want over water kun je niet lopen. Per schip reis je veel sneller dan te voet. Niet alleen geldt dit voor de oversteek naar de overkant, maar ook voor de plaatsen langs de kustlijn.
Door van een schip gebruik te maken, blijkt dat Jezus bij zijn verkondiging van het rijk van God met heel veel overleg te werk ging. Af en toe dienden vissersscheepjes ook al podium. Zijn eerste leerlingen waren bovendien vissers die heel vertrouwd waren met het water van het meer van Genesareth.
We kunnen hiervan leren dat wij bij de verkondiging van het Evangelie ook met overleg te werk mogen gaan. Ik geef een modern voorbeeld. Vorige week zijn de Wereldjongerendagen in Lissabon gehouden. Ongeveer anderhalf miljoen jongeren uit Portugal, Europa en de hele wereld waren aanwezig. In 1984 werden op initiatief van paus Johannes Paulus II de eerste wereldjongerendagen georganiseerd. Sindsdien vind deze internationale jongeren ontmoeting om de die jaar plaats. De jongeren zijn inmiddels uit Portugal teruggekeerd, ook naar ons bisdom en onze parochies. Wat ze beleefd hebben met ontelbare anderen vergeten ze nooit meer. Het maakt dat ze zich voortaan mede verantwoordelijk voelen voor de kerk in hun eigen omgeving.
Veertig jaar geleden bestonden de WereldJongerenDagen nog helemaal niet. Nu zijn niet weer weg te denken. Iedereen begrijpt hoe broodnodig ze zijn. Ze zijn een voorbeeld van hoe de kerk mensen kan bereiken met de boodschap van Gods koninkrijk door beleid en overleg.
Zo handelde ook Jezus met overleg door bij de verkondiging van het Evangelie gebruik te maken van scheepjes. Hij dankte God, zijn Vader, dat deze de harten van de mensen opende voor zijn boodschap, maar dat betekende niet dat hij zonder plan te werk ging.
Het water van het meer bleek een uitstekende middel om heel voortvarend zijn missie uit te voeren.
Maar water heeft zijn eigen gevaren en bezwaren. Zeker op het meer van Genesareth. Het Evangelie van Matteus vertelt daarover twee verhalen. Een daarvan hebben we zojuist gehoord. Over Jezus die in het holst van de nacht aan zijn leerlingen verschijnt terwijl de ploeteren met de wind en de golven en geen steek vooruit komen. In een eerder verhaal vertelt Matteus dat de leerlingen bang zijn dat ze vergaan door een plotselinge storm, terwijl Jezus ligt te slapen. Ze maken hun meester wakker en schreeuwen angstig: “Heer, kan het u niets schelen dat wij vergaan?” Jezus sprak de wind en de golven bestraffend toe zodat ze gingen liggen. Zo leerde Jezus zijn leerlingen dat zijn missie van Godswege kwam, en dat niets en niemand zouden kunnen verhinderen dat Jezus zijn doel zou bereiken en zijn missie op aarde voltooien. Maar in het verhaal van deze zondag is er geen sprake van een storm. Ook niet van angst van de leerlingen voor de golven. Ze zwoegen er natuurlijk wel mee. De leerlingen zijn wel bang, maar ditmaal niet voor de wind en de golven. Ze zijn de uitputting nabij.  Ze voelen zich in de steek gelaten. Ook door hun meester zelf die hen bevolen heeft zonder hem naar huis te varen.. Ze zijn bang maar voor iets heel anders. Als Jezus plotseling te voet over het meer naar hen toe komt menen ze een spook te zien. Dáárdoor beven ze van angst. “Houd moed” zegt Jezus “Ik ben het”. Ze herkennen zijn stem.  Nu is er in de Bijbel maar ook maar één die kan zeggen: “Ik ben het”. Absoluut en zonder nadere uitleg. Dat ikan alleen God. Jezus verschijnt hier in zijn goddelijke gestalte. Petrus reageert als voorman heel alert.  “Heer, als u het bent, zeg dan dat ik naar u toe kom”. Alle uitputting en  frustratie is voorbij. Hij staat onmiddellijk klaar om Jezus te volgen. Klaar voor de uitdagingen die hem te wachten staan. Alle aandacht richt zich nu op Petrus als de voorman van de apostelen.
“Kom” zegt Jezus zoals hij eerder bij de eerste roeping van de apostelen gezegd heeft: “Kom volg mij”. Net als toen stapt Petrus zonder zich een moment te bedenken uit de boot om zich bij Jezus te voegen. Maar dan als hij even niet naar de Heer kijkt, maar naar de golven, verliest hij de grond onder de voeten en dreigt hij weg te zinken. Sommige uitleggers menen dat Petrus hier bestraft wordt voor overmoedig gedrag. Maar wat is er overmoedig aan gehoorzamen aan de stem van de Heer? Laten we even kijken naar de man die nu het Petrusambt bekleedt: paus Franciscus.
Vorig jaar heeft hij het synodale proces gestart. Een enorme Uitdaging. Velen zeiden tegen elkaar: ‘dit loopt op niets uit. Ik doe niet mee. Verlies van tijd en energie’. Anderen zeiden:  ‘dat wordt een chaos, al die verschillende opvattingen over cruciale zaken’. Weer anderen: ‘dit is in strijd met de hiërarchische structuur van de kerk. De bisschoppen gaan over de leer en de zeden van de kerk. Daar moeten de gewone gelovigen zich niet over uitspreken’.
Denkt u dat paus Franciscus die natuurlijk al die tegenstemmen gehoord heeft,  in de loop van de afgelopen tijd niet net als Petrus een keer het gevoel heeft gehad, dat hem even de grond onder de voeten wegzakte bij het zien van alle tegengeluiden en problemen? Niet alleen als persoon, maar juist ook als hoogste leider van de Kerk in onze tijd? Denkt u dan niet dat hij op zo’n moment zijn handen ophief en uitriep: Heer, redt mij?” We mogen hopen en bidden dat we zo’n menselijke paus hebben.
Jezus grijpt Petrus bij de hand en zegt: ‘kleingelovige waarom hebt je getwijfeld’. Hij zegt niet: als je het niet zeker wist dan had je er niet aan moeten beginnen, maar: ‘kleingelovige waarom heb je getwijfeld’. Met andere woorden: “je wist toch dat je op mij vertrouwen kunt. Ik heb jullie niet in de steek gelaten. Ik wilde jullie laten zien dat ik altijd bij jullie ben. ‘Kom twijfel niet langer’ .
Natuurlijk is paus Franciscus niet roekeloos begonnen aan de uitdaging van het Synodale proces dat begin oktober in Rome met de bisschoppenconferentie wordt afgesloten. Het is juist een teken van beleid en overleg om de kerk in onze tijd met moderne middelen en mogelijkheden haar missie voor te zette en daar heel de kerk bij te betrekken. Mogen we ook nu zoals op het meer van Genesareth openstaan voor de ontdekking dat Christus nabij is en reddend ingrijpt als wij onze hand naar hem uitstrekken. En laten we ook in onze situatie Gods aanwezigheid ontdekken en erkennen. en met heel het schip van de Kerk “ Waarlijk gij zijt de Zoon van God”

Martin Los, pr
1) Matteus 14:22-33
2) Matteus 8:23-28

Walking on water. Logistics of the Spirit

Geplaatst op door
Beantwoorden

Homily on the 19th Sunday in Ordinary Time on August 13, 2023 Wijk bij Duurstede (The Netherlands)

It is striking that before he started his long journey to Jerusalem, Jesus was active for some time in the area around Lake Genesaret. Such a huge inland sea seems like a barrier for a wandering rabbi. Because you can’t walk on water. You travel much faster by ship than on foot. This applies not only to the crossing to the other side, but also to the places along the coastline.
By using a ship, it appears that Jesus proceeded with great deliberation in his proclamation of the kingdom of God. Occasionally, fishing boats also served as a stage. Moreover, his first disciples were fishermen who were very familiar with the waters of Lake Genesareth
We can learn from this that we may also proceed with deliberation in the proclamation of the Gospel. I give a modern example. Last week the World Youth Days were held in Lisbon in de presence of pope Franciscus. About one and a half million young people from Portugal, Europe and around the world attended. The first World Youth Days were organized in 1984 at the initiative of Pope John Paul II. Since then, this international youth meeting has taken place almost every other year. The young people have now returned from Portugal, including to our diocese and our parishes. They will never forget what they have experienced with countless others. It makes them feel jointly responsible for the church in their own environment from now on.
Forty years ago, World Youth Days did not exist at all. Now they can’t be ignored again. Everyone understands how much needed they are. They are an example of how the church can reach people with the message of God’s kingdom through policy and counsel.
Similarly, Jesus acted wisely by using small boats in the proclamation of the Gospel. He thanked God, his Father, for opening the hearts of the people to his message, but that did not mean that he went without a plan.The water of the lake turned out to be an excellent means to carry out his mission very energetically
But water has its own dangers and drawbacks. Especially on Lake Genesareth. The Gospel of Matthew tells two stories about this. We just heard one of them 1). About Jesus appearing to his disciples in the dead of night while the toiling with the wind and the waves does not make any progress. In an earlier story Matthew tells that the disciples are afraid they will perish in a sudden storm, while Jesus is sleeping 2). They awaken their master and cry out in fear, “Lord, don’t you care that we perish?” Jesus rebuked the wind and the waves so that they lay down. Jesus thus taught his disciples that his mission came from God, and that nothing and no one could prevent Jesus from reaching his goal and completing his mission on earth. But in this Sunday’s story there is no mention of a storm. Not even because of the students’ fear of the waves. Of course they struggle with it. The disciples presumare afraid, but this time not for the wind and the waves. They are near exhaustion. They feel abandoned. Also by their master himself who ordered them to sail home without him. They are afraid but of something completely different.
When Jesus suddenly comes to them on foot across the lake, they think they see a ghost. That is why they tremble with fear. “Take courage” says Jesus “It is I”. They recognize his voice. Now there is only one in the Bible who can say, “I am.” Absolutely and without further explanation. That is only God. Jesus appears here in his divine form. As a foreman, Peter reacts very alertly. “Lord, if it is indeed you, tell me to come to you.” All exhaustion and frustration is over. He is immediately ready to follow Jesus. Ready for the challenges that await him. All attention now turns to Peter as the foreman of the apostles.
“Come” says Jesus as he said earlier at the first call of the apostles: “Come, follow me”. Just like then, without thinking twice, Peter gets out of the boat to join Jesus. But then when he does not look at the Lord for a moment, but at the waves, he loses ground under his feet and threatens to sink. Some interpreters think that Peter is here being punished for presumptuous conduct. But what is presumptuous about obeying the voice of the Lord? Let’s take a look at the man who now holds the Petrine ministry: Pope Francis.
Last year he started the synodal process. A huge challenge. Many said to each other, “This is going nowhere. I’m not participating. Loss of time and energy”. Others said: ‘it will be chaos, all these different views on crucial matters’. Still others: “This is contrary to the hierarchical structure of the Church. The bishops deal with the doctrine and morals of the Church. Ordinary believers should not comment on that.”
Do you think that Pope Francis, who has of course heard all those dissenting voices, has not had the feeling in recent times, just like Peter, that the ground sank under his feet when he saw all the dissenting voices and problems? Not only as a person, but also as the highest leader of the Church in our time? Do you not think that at such a time he lifted up his hands and cried out, “Lord, save me?” We may hope and pray that we have such a human pope.Jesus grabs Peter’s hand and says, “O you of little faith, why did you doubt?” He does not say: ‘if you were not sure, then you should not have started it, but: ‘O you of little faith, why did you doubt’. In other words: “You knew you could rely on me, didn’t you? I have not abandoned you. I wanted to show you that I am always with you. “Don’t hesitate any longer”.
Of course, Pope Francis has not recklessly embarked on the challenge of the Synodal process that will conclude in Rome at the beginning of October with the Episcopal Conference. On the contrary, it is a sign of policy and consultation for the church to continue its mission in our time with modern means and possibilities and to involve the entire church in this. Like on Lake Genesareth, may we be open to the discovery that Christ is near and saves when we stretch out our hand to him. And let us also discover and recognize God’s presence in our situation. and with all the crew of the ship of the Church say:  “Truly thou art the Son of God”

Martin Los,

1) Matthew 14:22-33
2) Matthew 8:23-28