Preek op de 5^e zondag door het jaar in de Mariakerk en Willibrordkerk 4 en 5 februari 2017

Lieve zusters en broeders, aan de oever van het meer van Galilea zit Jezus met zijn leerlingen om hem heen en een duizendkoppige menigte. Ze hangen aan zijn lippen. Geen wonder. Het zijn allemaal eenvoudige mensen, vissers, handwerkslieden. Hun dagen rijgen zich aaneen. Er gebeurt zelden iets bijzonders. Dan is daar opeens die jongeman, dertig jaar oud, die voor opschudding zorgt. Door de woorden die hij spreekt en de dingen die hij doet. Hij maakt hen bewust dat ze een heel bijzondere tijd beleven. Dat spreekt vooral de jongeren aan. Ze zijn trots dat ze erbij horen, bij de gelukkigen die Jezus’ meemaken.
Dan zegt Jezus tegen hen: “Jullie zijn het zout der aarde” en “jullie zijn het licht der wereld”. Met andere woorden: ze maken niet alleen een bijzondere tijd mee. Ze zijn zelf bijzonder in de ogen van Jezus.
Laten we dit even op onszelf betrekken. Wij zitten hier in de kerk als het ware ook rondom Jezus en luisteren naar hem. Als het goed is, geeft ons dat een bijzonder gevoel. Een gevoel van trots dat we dit mee mogen maken. We hebben het Evangelieboek bewierookt en onthaald met een feestelijk Hallelujah. We zijn vol verwachting naar wat hij ons te zeggen heeft.
Opeens dringt het tot ons door dat het over ons zelf gaat wat hij zegt: “jullie zijn het zout der aarde!” We zijn geen toeschouwer maar medespelers. Hou dat vast. Overal waar de woorden van Jezus klinken, horen mensen dat ze heel bijzonder zijn. Het Evangelie is Gods liefdesverklaring. Een geliefde zegt altijd tegen de ander: “Jij bent bijzonder! Jij geeft smaak aan mijn leven”. Eigenlijk zegt Jezus dus tegen de jonge mensen aan de oever van het meer van Galilea: “Ik houd van jullie. Jullie zijn zo mooi. Zo speciaal”.
Maar daar blijft het niet bij. Hij wil niet dat we met een zalig gevoel op onze plek blijven zitten. We moeten ermee aan de slag gaan. Als we zo bijzonder zijn in Jezus’ ogen dan kan dat zijn uitwerking natuurlijk niet missen. Dan moeten we daarmee aan de slag gaan.
“Jullie zijn het zout der aarde, maar als het zout nergens naar smaakt, dan is het nutteloos”. zegt Jezus. Het zout moet wel zijn werk doen. Net als licht. Een lamp die je onder een emmer zet, verspreidt ook geen licht. Het kon er net zo goed niet zijn. Wat is nou zo bijzonder aan zout en aan licht?
Dat je er maar een heel klein beetje van nodig hebt. Eén kaars verlicht de hele kamer. Een snufje zout geeft smaak aan de hele pan soep. Stel je voor dat het licht zou zeggen: “ik ben maar zo klein tegenover de duisternis. Die is zo onmetelijk groot. Ik ben bang dat het duister mij opslokt”. Dat is onzin. Toch durven we vaak niet het verschil te maken. We zijn bang om voor vreemd te worden versleten. We voelen ons veilig in gezelschap waar iedereen hetzelfde doet. We kijken de kat uit de boom voordat we een nieuwe richting durven inslaan. Eerst kijken wat de anderen doen.
Natuurlijk is het goed dat we zo veel mogelijk in een goede verstandhouding met anderen leven. We leren al in het gezin rekening met anderen te houden. Daarna op school en later tijdens je werk en als burger in de samenleving. Dat is nodig. Je bent niet alleen op de wereld. En alles draait niet om jou. Maar rekening houden met je omgeving, met iedereen in vrede leven zover binnen je vermogen ligt, betekent niet dat je alleen maar aanpast aan anderen. Je hebt ook je eigen inbreng. Conformisme betekent dat je je zo aanpast aan je omgeving dat je vergeet je eigen talenten in te brengen. Daarmee doe je jezelf te kort, maar ook de anderen.
Met het appel “jullie zijn het zout der aarde” bedoelt Jezus dat je niet moet wachten tot anderen aan de slag gaan omdat je bang ben in je eentje een figuur te slaan. Waarin zouden we dan smaakmakers kunnen zijn? Zelfs in ons eentje?
Daarover gaat Jezus spreken in het vervolg van het Evangelie waarnaar we volgende zondag gaan luisteren.
Maar we hoorden het al bij de profeet Jesaja in de 1^e lezing: “wanneer je uit je midden onderdrukking verwijdert en de dreigende vinger en de kwaadsprekerij, als je je hart voor de hongerige opent en de mistroostige verzadigt, dan straalt uw licht als de duisternis, dan wordt uw nacht als was het middag”.
De vraag aan ons is: je bent bijzonder in Gods oog, wil je nu zelf ook het verschil maken, wil je uitblinken, doe dan niet mee aan alles wat anderen onvrij maakt, doe niet mee aan discriminatie. Dat is een hot item op dit moment met de verkiezingen in aantocht.
Ook al vinden ze je dan een spelbreker, doe niet mee. Doe niet mee aan roddel. Doe niet mee aan beschadiging van mensen, niet in je eigen omgeving, ook niet op internet. En sta open voor de noden van mensen om je heen. Een vriendelijk woord, een arm onder de schouder, een kleine attentie kunnen zoveel wonderen doen. Staan wij daarom bekend als christenen? Ook hier in Leidsche Rijn en Vleuten-de Meern? Hebben we oog voor elkaar? En stellen we ons ook zo op naar onze omgeving? Wat houdt ons tegen? Zout hoeft niet bang te zijn geen smaak aan te brengen. Licht hoeft niet bang te zijn niet te schijnen. Het is en kwestie van doen wat we zijn.
Onze parochie heet zelfs naar deze geweldige opdracht “Licht van Christus”. Dat verwijst naar onze gestorven en verrezen Heer. Het beleidsplan van onze parochie heet “zorgzaam en zichtbaar”. Zorgzaam doordat we zorgvuldig met elkaar, met onze gemeenschap en kerken en het woord van God omgaan. En Zichtbaar om dat we er niet voor ons zelf zijn. Jezus zendt ons de wereld in, om smaak te brengen en te stralen. Zo mogen we mensen in aanraking brengen met Christus en met Gods liefde omdat we die zelf geproefd hebben en ons leven niet meer zonder kunnen voorstellen. Amen

Pastoor Martin Los