voorgeschreven lezingen uit het universele lectionarium van de r.k. kerk.
1e lezing: Genesis 2:18-24;  2e lezing: Hebreeën 2:9-11; Evangelie: Marcus 10:2-16

De lezingen van deze zondag vertellen dat het huwelijk door God is ingesteld.
Niet ergens  in de loop van de geschiedenis van de mens, maar direct aan het begin bij de schepping.
Het huwelijk is ingesteld om de mens gelukkig te maken en het leven door te geven in het gezin.
Jezus herínnert aan de goddelijke instelling van het huwelijk wanneer hij met een verwijzing naar het scheppingsverhaal zegt: ”wat God samengevoegd heeft scheide de mensen niet”.
De kerk sluit zich hierbij aan. Een huwelijk dat in vrijheid en met volle instemming van de echtgenoten gesloten is, is een eeuwig huwelijk.
En de praktijk van de kerk sluit hierbij aan doordat een eenmaal voor de kerk gesloten huwelijk niet ontbonden kan worden. Een tweede huwelijk is dus in de ogen van de kerk niet mogelijk tenzij blijkt dat het eerder gesloten huwelijk om een bepaalde reden ongeldig was.
De kerk staat op deze wijze op de bres voor het huwelijk en in het verlengende daarvan voor het gezin.
Ze benadrukt dat het huwelijk en ook het gezin bescherming verdienen. Ze zijn wezenlijk voor de opbouw van een samenleving.
Ze verzet zich tegen de gedachte dat huwelijk en gezin en andere menselijke relaties vergelijkbaar zijn met legoblokjes die je naar believen uit elkaar kan halen en in elkaar kan zetten.

Dat is de ene kant. Tegelijkertijd maken we allemaal mee in onze omgeving of in eigen leven dat een groeiend aantal huwelijk geen stand houdt.
Daar zijn allemaal oorzaken voor. Oorzaken die te maken hebben met het feit dat wij mensen niet volmaakt zijn.
Gehuwden kunnen elkaar soms met de beste wil van de wereld niet vasthouden.
De leer is een ding. Van christenen mag je verwachten dat ze de leer respecteren. Maar er is aan de anderen kant ook het leven.
Daar kunnen we ook niet om heen als bisschoppen, priesters en gelovigen.

De vraag is dus hoe de kerk enerzijds kan vasthouden aan de waarheid dat het huwelijk een goddelijke instelling is, bedoeld om mensen gelukkig te maken.
En hoe ze aan de andere kant omgaat met de talloze gescheidenen. En met hen die een nieuwe partner gevonden hebben. En ook met mensen die een relatie onderhouden die in de ogen van de kerk eigenlijk niet de bedoeling is.

Let wel. Het gaat hier om medegelovigen. Het gaat hier niet om mensen die geen boodschap hebben aan wat de kerk leert. Niet om mensen die bewust regels overtreden.
Nee, het gaat om mensen die in gemeenschap met de kerk willen leven. Het zijn onze broeders en zusters die God als hun hemelse Vader belijden. En Jezus Christus in hun leven willen volgen.
Wat doet de kerk met hen die hun huwelijksideaal in duigen hebben zien vallen en niet alleen kunnen en willen blijven? En met hen die niet als een dekseltje op een potje passen en toch liefde willen geven en ontvangen?
Velen van hen hebben de kerk inmiddels de rug toegekeerd. Niet omdat ze de kerk niet erkennen, niet omdat ze niet in Jezus geloven, maar omdat ze er voor hun gevoel helemaal niet toe doen. Voor spek en bonen meedoen.

We geloven allemaal in de ene Heer Jezus Christus die gekomen is om het verlorene te zoeken, om het gebrokene te helen, en de smeulende pit niet te doven.
Wat betekent dat bijvoorbeeld in het geval van de mislukte huwelijken. In onze dagen komt die vraag heel concreet aan de orde in de vraag of de communie een bevestiging is van een onberispelijk leven, of dat ze bedoeld als troost en bemoediging voor hen die treuren en hun ideaal in duigen hebben zien vallen?

Het is duidelijk dat de kerk niet haar leer willekeurig kan wijzigen als ze gebaseerd is op de goddelijke waarheid. En het is goed om voor het huwelijk op te komen in een tijd waarin velen niet meer geloven in het huwelijk als een door God bedoelde instelling, een tijd waarin het huwelijk op zich wordt gezien als een achterhaalde zaak.
Maar het is ook duidelijk dat de kerk in de wereld gezonden is om Gods liefde en barmhartigheid te verkondigen. Ze moet getuigen van Jezus Christus, de goede herder, die gekomen is voor rechtvaardigen die geen bekering nodig hebben maar om het verlorene te zoeken.

In het kruis van onze Heer zien we het liefdevolle hart van God wagenwijd open staan. Juist ook voor hen die door het leven getekend zijn en hun idealen in scherven zagen vallen.
Wat betekent dit concreet voor de kerk in haar houding ten opzichte van hen?
Dat is een vraag waaraan we niet voorbij kunnen gaan, want we mogen niet aan mensen voorbij gaan.
De komende gezinssynode in Rome die vandaag begint, gaat zich over buigen over deze vragen.
Bidden we ervoor dat de heilige Geest de deelnemers mag leiden. Dat er geen onvruchtbare polarisatie zal heersen. Dat het niet gaat om eigen gelijk. Dat met vrijmoedigheid gesproken mag worden. En dat de kerk zal blijken een hartelijke moeder te zijn voor wie waarheid en liefde geen tegenovergestelde kenmerken zijn, maar samenvallen zoals we zien aan Jezus Christus.

Pastoor Martin Los