op zondag 3 maart (en vooravond) 2013 in de kerk van H. Willibrord te Vleuten/ Leidsche Rijn.
Bij Evangelielezing van de zondag: Lukas 13:1-9

Lieve zusters en broeders, het Evangelie vertelt over een bouwvallige toren in Jeruzalem die boven op mensen stortte en hen verpletterde.
De mensen in de tijd van Jezus hadden natuurlijk precies dezelfde gevoelens als wij als er een ramp gebeurt. Je moet er niet aan denken dat je zelf daar op dat moment met je tas met boodschappen gelopen had.

We voelen hetzelfde. Deernis met slachtoffers van een ramp. Opluchting wanneer er niemand bij is die we kennen. En verwondering over het feit dat de één zomaar weggerukt wordt uit het leven, en de ander, jijzelf, gewoon door kunt gaan met de dingen doen waar je mee bezig bent.

Zo’n ramp die anderen treft, kan je er plotseling bewust maken dat tijd, tijd van leven, niet iets vanzelfsprekend is. De tijd als klokkentijd tikt altijd door. Maar tijd van leven is beperkt. Door een ongeluk dat anderen overkomt, kunnen we onszelf opeens bewust worden dat tijd van leven iets is waarover we niet beschikken. Het is tijd die je geschonken wordt.

Vrijdagavond stonden de supporters van Vitesse voor de wedstrijd Vitesse-Utrecht in de Gelredome stil bij het overlijden van oud-speler en trainer Theo Bos die op 47-jarige leeftijd aan kanker is overleden. Honderdduizenden hebben inmiddels de beelden op t.v. gezien. Het was een mooi en ontroerend bewijs van respect van duizenden mensen, jong en oud, tegelijk.
Maar ik ben er zeker van dat velen van die anders zo luidruchtige supporters ook even stil waren omdat ze dachten: “Hé, zoiets kan mij ook overkomen. Leven is niet vanzelfsprekend. Wat doe ik eigenlijk met mijn leven?”
Wie weet waren er toch die daardoor dachten: ik ga mijn leven anders inrichten. Misschien waren er wel, al was het maar één, die dacht: “ik heb van mijn leven tot nu toe een zootje gemaakt. Ik ga het beter doen!”

Zo kan het ongeluk dat de één treft, de ander tot bezinning brengen. Bijvoorbeeld dat je je weer bewust wordt dat het leven een geschenk is. Een geschenk waar je iets goeds mee mag doen. Een nieuwe kans.

Je kunt dit niet omkeren. We kunnen niet zeggen: “Het leven is een geschenk, een kans om te genieten van het mooie en om zelf het goede te doen. Dus als iemand plotseling sterft, is dat  teken dat hij of zij dat niet verdiende.

Tegen die opvatting verzet Jezus zich. Je mag een ramp die mensen treft of de gruwelijke behandeling door een wrede dictator niet zien als een straf van God die mensen treft.
Dan zou elk ongeluk of ziekte teken zijn dat iemand niet goed heeft geleefd, en dan zou het feit dat jij nog wel leeft een soort bonus zijn voor het goede dat je doet.

Natuurlijk kennen we allemaal we de vraag die bij ons opkomt bij tegenslag: “waarom overkomt mij dit? Waaraan heb ik dit verdiend?”  Heel begrijpelijk zo’n gedachte. Want we zoeken altijd naar oorzaak en gevolg.
Maar in het geval van het kwade tot ons treft, is het een zinloze vraag. Tegenslagen horen bij het leven in deze wereld. Ze kunnen iedereen overkomen.
Veel vruchtbaarder is de vraag: “hoe ga ik om met het kwade dat mij treft? Hoe kan ik ook daarin een echt mens blijven?”

In de Kruisweg die elke vrijdagavond in de Mariakerk gebeden wordt, kwam ik dit zinnetje tegen: “Niemand kiest zijn eigen kruis, maar misschien kunnen we wel kiezen hoe we er mee omgaan”.

De rampen die anderen treffen, moeten ons niet gerust stellen dat onze tijd van leven een bonus is voor een onberispelijk leven dat we geleid hebben. Nee, het kwade dat anderen treft,  kan ons ervan bewust maken dat tijd niet iets is wat je hebt, maar wat je geschonken wordt. Het leven zelf is een geschenk, een kans om er iets van te maken, een kans om nee te zeggen tegen wat verkeerd is in je leven, een kans om te gaan leven als een goed mens.

Die tijd die ons gegund wordt, is een teken van Gods geduld en barmhartigheid, houdt Jezus de mensen van zijn tijd en ook ons voor.
Dus het kwade dat mensen treft, is geen teken dat God hen straft. Het is ook geen teken dat God het kwade zomaar toelaat. Dat zijn onze denkwijzen.
Er is een derde weg. Dat is de weg van God zelf, de weg van het Evangelie: de wereld met het kwade dat daarin plaats vindt, gaat nog steeds door omdat God mensen de kans gunt om tot bezinning en inkeer te komen.
We raken hier aan het mysterie van Gods liefde.

God verdraagt het kwade. Hij verdraagt het kwade – hoe zwaar het hem ook valt – omwille van de mensen, om iedereen de mogelijkheid te geven om te ontdekken waarvoor je als mens leeft: om het goede te genieten, om het goede zelf te doen en het leven mooi te maken met en voor anderen uit dankbaarheid voor het feit dat God ieder mens het leven schenkt.

Hoe zwaar dit God valt blijkt hieruit dat hij zijn eigen Zoon niet gespaard heeft, maar voor ons allen overgeleverd.
God zei niet, toen zijn Zoon Jezus Christus onschuldig aan het kruis stierf door de slechtheid van mensen: “Nu is het afgelopen. Ik stop met het prachtige avontuur Mens. Het wordt nooit wat!” Nee, hij maakte dit moment tot keerpunt.
Nu is Jezus die door het kwade getroffen werd, de bron van eeuwig heil geworden, de poort naar het eeuwige leven, naar Gods liefde van wie niets of niemand ons nog kan scheiden.

Toen Jezus bespot werd al een misdadiger en aan het kruis geslagen, zeiden veel mensen dat God hem in de steek had gelaten. Dat dit een straf van God was. En zelf maakte hij die beproeving volledig door als mens toen hij riep aan het kruis: “mijn God, waarom hebt ge mij verlaten?”

Maar omdat Jezus door zijn pijn en lijden het mysterie van Gods liefde ten volle heeft geopenbaard, zeggen wij bij elke kruiswegstatie: “wij aanbidden u, christus, en loven u. Omdat gij door uw heilig kruis de wereld hebt verlost”

Het kwade heeft niet het laatste woord over het leven van een mens, maar de liefde van God. Laten we daarom in deze tijd van bezinning ons afvragen of er geen dingen zijn in ons leven die verkeerd zijn, naar onszelf, naar onze naaste, naar God.
Laten we door het kwade dat ons mogelijk treft, ons niet laten verleiden om ons gewonnen te geven aan het kwade in de vorm van cynisme en ongeloof.
En laten we allemaal de tijd die ons gegeven is, als een geschenk beschouwen en gebruiken om het leven mooi te maken en te leven tot eer van God die ons het leven geeft. Amen.