Preek op het Hoogfeest van Witte Donderdag 2019 in de Mariakerk

‘Hij gaf hun een bewijs van zijn liefde tot het uiterste toe’1)
Lieve zusters en broeders, we gedenken deze avond dat Jezus voor het laatst met zijn leerlingen bijeen was. En we vieren de instelling van de heilige eucharistie. We zien in gedachten de twaalf leerlingen aan de tafel rondom Jezus. Ze zijn door Jezus geroepen om hem te volgen. Drie jaar zijn ze hem gevolgd. Ze hebben zijn woorden in zich opgenomen. Ze hebben de wonderen die hij deed gezien. Ze hebben zijn opdrachten uitgevoerd. Nu zijn ze met hem bijeen in Jeruzalem om het Paasmaal te vieren. Een hoogtepunt in de band van de meester en zijn leerlingen. Hoe zal het nu verder gaan? In het hart van Judas is al de boze geest gevaren die hem doet besluiten zijn meester te verraden. En Petrus die nu nog het hoogste woord heeft, zal niet lang hierna zijn meester verloochenen. En de anderen zullen van angst vluchten als Jezus is gearresteerd en hun meester in de steek laten. Dan is Jezus helemaal alleen. Maar zo kan hij zijn onvoorwaardelijke liefde tonen. Omdat ze dan vervuld zullen zijn van verdriet, spijt, wanhoop, laat hij hen nu al zien dat wat er gaat gebeuren, bewijs van zijn liefde voor hen is tot het uiterste toe. Hij zal zijn leven geven uit liefde voor hen om hen deel te geven aan zijn goddelijk leven door de vergeving en de verrijzenis.
De liefde van Jezus is groter dan het verraad en de verloochening door zijn leerlingen en hun menselijke zwakheden en tekorten. Nu zullen zij werkelijk zijn liefde ervaren tot het uiterste toe. Echte liefde en vriendschap is niet voor wat, hoort wat. Echte liefde en vriendschap blijkt als de ander  niets terug kan doen en met lege handen staat.
Ik moet denken aan een eenzame man die ik ooit sprak in het ziekenhuis, ernstig ziek. Hij deelde mij een groot verdriet mee. Dat een jonge vriend die hij vertrouwde hem voor tienduizenden euro’s had opgelicht. Ik vroeg waarom hij geen aangifte gedaan had? “Ik hield van de jongen” antwoordde hij met grote stelligheid. Ik zou mijn liefde voor hem verloochenen als ik dat deed”
De leerlingen hebben Jezus niet uitgekozen als hun meester. Hij heeft hén geroepen hem te volgen, vanaf hun vissersboot, vanachter de tollenaarstafel, vanonder de vijgenboom, in de provincie. Anderen leraren hielden school in Jeruzalem bij de tempel. Jonge mannen uit rijke families kozen zelf hun meester uit. Hun meester was in zekere zin afhankelijk van zijn leerlingen. Maar bij Jezus is het precies omgekeerd: “Niet jullie hebben Mij uitgekozen” zegt hij tijdens het laatste avondmaal “maar ik U. Niemand heeft grotere liefde dan hij die zijn leven geeft voor zijn vrienden”.
Niet alleen door deze woorden onderwees Jezus zijn leerlingen, maar ook doordat hij er een teken aan toe voegt. Hij wast hun de voeten zoals een knecht doet. Hij vernedert zich voor zijn vrienden. Maar hij doet dit als hun meester. Daarom moeten ze zijn voorbeeld volgen want ze zijn en blijven zijn leerlingen die ook zijn vrienden zijn want hij heeft geen geheimen voor hen. Hij heeft hen alles meegedeeld wat hij van God, de Vader, ontvangen heeft.
‘Hij gaf hun een bewijs van zijn liefde tot het uiterste toe”. de heilige eucharistie is een geschenk van onze Heer Jezus Christus aan ons. Het teken van zijn onvoorwaardelijke eeuwige vriendschap. Hij deelt zijn eigen goddelijke leven met ons in brood en wijn door het offer van zijn leven dat hij gebracht heeft.
Het is een groot voorecht dat we dat bewijs van zijn vriendschap telkens mogen ontvangen als we de eucharistie vieren. Door het priesterschap mogen we het offer van liefde dat Jezus voor de wereld gebracht heeft, tegenwoordig stellen. We mogen ervaren dat de levende Heer in ons midden is om ons te sterken door zijn vriendschap.
Als we delen in die vriendschap zullen we Jezus als onze meester, ook volgen in onze liefde voor elkaar en voor onze medemensen. Daar breekt de kracht door van het nieuwe leven dat uit God is, een leven vervuld van hoop, geloof en liefde. Dat is het Paasmysterie: dat het goddelijk eeuwig leven al dit leven en deze wereld binnenstroomt. De vriendschap met Jezus en met God. Eeuwig en onverbrekelijk. Zeggen we daarop ‘ja’ en ”amen’.

Pastoor Martin Los

1) Evangelie voor Witte Donderdag: Johannes 13, 1-15 e.v.