wij hebben zijn ster gezien

Preek op het Hoogfeest van de Openbaring van de Heer (Driekoningen) op zaterdag en zondag 4 en 5 januari 2020 in de Willibordkerk en Mariakerk

“Zij haalden hun schatten tevoorschijn en boden het geschenken aan” 1)
Lieve zusters en broeders, we zijn het nieuwe jaar begonnen met veel geknal – teveel naar het oordeel van meer dan de helft van de bevolking gezien de impact op mens en dier en milieu -Maar nu de mist van de jaarwisseling is opgetrokken opent zich daarachter een wereld van wapengekletter en oorlogsdreiging. Als wereldburgers voelen we ons machteloos tegenover de machthebbers en hun politiek die de vrede en het welzijn van gewone mensen in gevaar lijkt te brengen.
Het is opvallend dat in de beide kerstevangelieën nadrukkelijk ook de machthebbers ten tijde van Jezus geboorte genoemd worden. “Het geschiede in die dagen dat een bevel uitging van Keizer Augustus dat heel het volk geteld moest worden” horen we bij Lukas. En vandaag bij Mattheus speelt koning Herodes een belangrijke rol.
Maar in beide gevallen blijken die hoofdrolspelers in de wereld van toen, keizer Augustus en koning Herodes, slechts een bijrol te vervullen als het gaat om de komst van Christus, de geboorte van Jezus. Ze werken ongewild mee aan de vervulling van de profetieën. Augustus door zijn volkstelling die maakte dat Jezus in Bethlehem geboren werd, en Herodes die de wijzen de weg wees naar Bethlehem, onder valse voorwendsels. Dat wel. Maar zelfs daar wordt een stokje voor gestoken.
Dat in de geboorteverhalen van Jezus de machthebbers in het groot en in het klein genoemd worden, maar dan als figuranten, is geen toeval. Van meet af aan moeten we begrijpen dat het koninkrijk van God dat met Jezus in de wereld gekomen is, van een andere orde is van de staatsmacht en de wereldpolitiek. Het is niet alleen onvergelijkbaar, het is ook onstuitbaar.
Terwijl de machthebbers in vergetelheid raken, gaat Jezus Christus door om mensen te winnen voor zijn koninkrijk. Waar andere naties en politieke constellaties voorbij gaan, is het rijk van God komende. Het is sinds de komst van Christus onder ons in deze wereld, maar het is nog steeds niet volledig openbaar.
Waarom is het nog niet volledig openbaar? Waarom is het nog geen hemel op aarde? Omdat wijzelf daaraan mogen meewerken. Het rijk van God is niet als iets waar je als toeschouwers op de tribune naar kunt kijken. Het gaat dwars door onszelf heen. Onze worsteling, onze pijn, onze inzet voor een barmhartige en rechtvaardige wereld. En hoe meer we zelf het Evangelie ter harte nemen en echt in praktijk brengen, hoe meer we zelf vervuld zullen raken van de komst van Gods koninkrijk en van de waarheid dat Christus het licht der wereld is. Belangrijk is dat we midden in de wereld staan, en dat we bewogen zijn met de wereld in zoverre ze lijdt, en ons verzetten tegen het kwade. Maar we moeten ons niet in verwarring laten brengen door de machten om ons heen, of ze nu Augustus en Herodes heten of de namen die de nieuwsberichten in onze tijd beheersen.
Zij kunnen het goede nieuws van Christus komst in de wereld niet naar de achtergrond verdrijven. Het zal hén steeds naar de achtergrond dringen. Niets kan de hoop die in ons is doordat we geraakt zijn door de liefde van God in Jezus Christus teniet doen. Ze wordt alleen maar sterker. Ook ons vertrouwen dat Christus doorwerkt in onze wereld door de verkondiging van het Evangelie.
Ook in door zijn kerk in deze wereld in de harten van mensen.
“Sta op, laat het licht u beschijnen, Jeruzalem, want de Zon gaat over u op en de glorie van de Heer begint over u te schijnen”. 2) We moeten de moed niet verliezen. Ook niet nu kerk en christendom in ons deel van de wereld een minderheid zijn geworden, in Nederland vooral. Onze geloofsgemeenschap heeft juist nu uw gebed en uw steun nodig. Als we opkomen voor de menselijke waarden van het Evangelie in onze eigen situatie treden we in het licht van Christus dat ons overstraalt. Het is heerlijk en gezond om in het echte licht te leven, maar als we dat doen raakt dat ook onze omgeving, onze samenleving. Het haalt het goede in mensen boven. “Volkeren komen af op uw licht, koningen op de luister van uw dageraad”. Dat is de profetie van Jesaja die nog  niets van zijn belofte heeft verloren. We zien de vervulling van die profetie in het verhaal van de drie wijzen uit het Oosten. Ze hadden een ster gezien en brachten hun schatten mee voor het Kind in Bethlehem. Dat Kind is Emmanuel, God-met-ons. We mogen Hem zelf eren met ons leven door de navolging in het dagelijks leven. We mogen zijn tegenwoordigheid vieren in het eucharistisch offer als geloofsgemeenschap,  om weer gesterkt de wereld in te gaan. We mogen vol verwachting uitzien naar Christus aanwezigheid in de wereld door vredestichters, door mensen die oog hebben voor de zwakkeren, door eerlijke en rechtvaardige mensen.
Hoe meer we onszelf toewijden aan het Evangelie en hoe meer we ons inzetten voor een menswaardig bestaan hoe meer we zullen zien van Christus overwinning op het kwade, en van de komst van zijn koninkrijk. Laten we daarom vol hoop en vol vreugde en verwachting aan dit nieuwe jaar beginnen samen met heel de geloofsgemeenschap en de kerk
“Zij haalden hun schatten tevoorschijn en boden het kind geschenken aan”. Dat is het verhaal van God’s rijk, het verhaal van God met de mensen. Door alle tijden heen. Ook anno domini 2020. Wat er ook gebeurt. Amen

pastoor Martin Los

Schriftlezingen tijdens de eucharistie op dit feest:
1e lezing: Jesaja 60:1-6 2)
Evangelie: Mattheus 2:1-12 1)

homilie op het Hoogfeest van Allerheiligen

Homilie op het Hoogfeest van Allerheiligen op dinsdag 1 november 2016 in de Mariakerk te De Meern

Gisteren, 31 oktober, was het Hervormingsdag. Het is volgend jaar vijfhonderd jaar geleden dat de augustijner monnik Maarten Luther zijn 95 stellingen ter hervorming van de kerk op de deur spijkerde van de kapel in Wittenberg. Ik kan me voorstellen dat een geïnteresseerde zich afvraagt: “Waarom op 31 oktober?” Dat is een datum die op zich niet zo veel zegt. Nee, de 31 oktober niet, maar wel de volgende dag: 1 november. Want dan viert de kerk het feest dat wij ook vandaag vieren. Een groot feest, want we vieren dat God allen die tijdens hun leven vertrouwd hebben op Jezus Christus en allen voor wie hij zijn leven gegeven heeft, bekend en onbekend, verzameld heeft in zijn rijk in de hemel, op het feest van de overwinning op de zonde, het kwade en de dood.
In de tijd van Luther was dit feest minstens zo populair als Kerstmis. Dat betekende volle kerken. Wilde je iets bekend maken zoals Luther met zijn stellingen, dan was er geen beter moment om dat te doen dan de vooravond van Allerheiligen. De drommen mensen die naar de kerk kwamen konden allemaal kennis nemen van de stellingen. Er was nog geen radio, tv of internet.
Luther spijkerde zijn stellingen niet op de kerkdeur tegen de kerk en zeker niet tegen de gemeenschap van de heiligen, maar voor de hervorming van de kerk. Een update van de kerk zouden we dat vandaag noemen. Zoals bijvoorbeeld later het IIe Vaticaanse Concilie.
Onze paus Franciscus de eerste was gisteren in Zweden in Lund met de hoogte vertegenwoordigers van de Lutherse kerken om samen te bidden om verzoening en toenadering. We hebben dezelfde gebedsdienst gisterenavond gevierd in onze parochie in de Torenpleinkerk samen met protestanten.
Een extra aansporing om die eenheid te zoeken, ligt natuurlijk in het geloof dat we allen in Christus één zijn als ranken aan de ene wijnstok die Hij is. En in het geloof dat die eenheid gevierd wordt in de hemel met alle heiligen, dat wil zeggen, allen gelovigen die ons zijn voorgegaan.
Op aarde kunnen verschillen en tegenstellingen zijn, die soms als breuk worden ervaren en het soms ook zijn. Maar in de toekomstige heerlijkheid van God is dat verleden tijd. Als je weet dat je straks elkaar ontmoet in het gezelschap van de Heer en van al zijn heiligen, dan heeft dat invloed op de wijze waarop we hier op aarde in de tijd met elkaar omgaan als christenen en als leden van verschillende kerken.
Dat geldt ook van onze omgang met elkaar in huwelijk, gezin en familie. Wanneer je beseft dat je samen op weg bent als man en vrouw, al leden van een gezin, als broers en zussen, naar de bekroning van dit aardse leven in de hemel bij God, is dat dan niet een krachtig medicijn tegen alles wat de eenheid hier op aarde in dit concrete leven kan bedreigen? We zijn allemaal pelgrims op weg. Geloof in de hemel betekent elk moment aandrang voelen elkaar te vergeven, om elkaar te ondersteunen, om conflicten op te lossen.
todos-os-santos-2016“Zalig de vredestichters” zegt onze Heer “want zij zullen kinderen van God genoemd worden” **). Laten we bij “vredestichters’ niet alleen denken aan politici op wie wat dit betreft ook een grote verantwoordelijkheid rust. Dan moeten we ook denken aan de omgang met elkaar in huwelijk, gezin en familie en in de eigen geloofsgemeenschap en tussen de kerken. We kunnen om zo te zeggen onze Heer niet ruziënd en vechtend onder ogen komen. En dat hoeft ook niet, want het kruis en de verrijzenis van Jezus geven ons allen kracht om te werken aan verzoening en eenheid, om verdraagzaam te zijn, om elkaar lasten te dragen in plaats van te vergroten.
De hemel is geen oord voor perfecte mensen, maar voor zwakke mensen die hun toevlucht gezocht hebben bij Jezus; die hun kleren gewassen hebben in zijn bloed. We mogen er op vertrouwen dat we ooit met velen mogen zien dat verdeeldheid en hardheid van hart niet het laatste woord hebben.
De vredestichters blijken met velen te zijn. Een menigte die niemand tellen kan. Honderdvierenveertigduizend *) is geen beperkt getal zoals misschien voor oningewijden lijkt. Honderdvierenveertigduizend is het getal twaalf, van de apostelen en de stammen van Israel, het getal van hemel en aarde tezamen, God die onder de mensen woont, maal twaalf. Dus in het kwadraat, keer 1000, wat in de Bijbel “ontelbaar” betekent.
We voelen ons als vredestichters en als mensen die het wagen met het kruis van onze Heer misschien wel eens in de minderheid. Maar op het feest van Allerheiligen vieren we dat we met ontelbare verbonden zijn door die ene Heer.
Ze staan om ons heen. We zijn bij de heiligen thuis. Niet alleen vandaag, maar elke dag. Ze staan op de uitkijk. Ze vuren ons aan vol te houden. Weg cynisme dat het allemaal toch niks uitmaakt. Weg negativisme dat alleen maar hindernissen en problemen en donkerwolken ziet.
Er is alle reden te hoop. Moge die hoop ons geloof versterken. En laten we bovenal de liefde van God samen vieren en beleven in de kerk en met elkaar want in de liefde is het rijk van God al onder ons. Als een vooruitgeschoven post van de hemel. Amen

(c) Pastoor Martin Los
Schriftlezingen voor dit hoogfeest volgens het universele r.k. lectionarium voor zon en feestdagen. *) 1e lezing: Openbaring 7:2-4,9-14;  **) Evangelie Mattheus 5`:1-12