Tag archieven: WereldJongerenDagen

Over water lopen. De logistics van het geloof

Geplaatst op door
Beantwoorden

Homilie op de 19e zondag door het jaar op 13 augustus 2023 Wijk bij Duurstede

Het valt op dat Jezus voor hij zijn lange reis naar Jeruzalem begon eerst geruime tijd actief is in de streek rondom het meer van Genesareth. Zo’n enorme binnenzee lijkt een barrière voor een rondtrekkende rabbi. Want over water kun je niet lopen. Per schip reis je veel sneller dan te voet. Niet alleen geldt dit voor de oversteek naar de overkant, maar ook voor de plaatsen langs de kustlijn.
Door van een schip gebruik te maken, blijkt dat Jezus bij zijn verkondiging van het rijk van God met heel veel overleg te werk ging. Af en toe dienden vissersscheepjes ook al podium. Zijn eerste leerlingen waren bovendien vissers die heel vertrouwd waren met het water van het meer van Genesareth.
We kunnen hiervan leren dat wij bij de verkondiging van het Evangelie ook met overleg te werk mogen gaan. Ik geef een modern voorbeeld. Vorige week zijn de Wereldjongerendagen in Lissabon gehouden. Ongeveer anderhalf miljoen jongeren uit Portugal, Europa en de hele wereld waren aanwezig. In 1984 werden op initiatief van paus Johannes Paulus II de eerste wereldjongerendagen georganiseerd. Sindsdien vind deze internationale jongeren ontmoeting om de die jaar plaats. De jongeren zijn inmiddels uit Portugal teruggekeerd, ook naar ons bisdom en onze parochies. Wat ze beleefd hebben met ontelbare anderen vergeten ze nooit meer. Het maakt dat ze zich voortaan mede verantwoordelijk voelen voor de kerk in hun eigen omgeving.
Veertig jaar geleden bestonden de WereldJongerenDagen nog helemaal niet. Nu zijn niet weer weg te denken. Iedereen begrijpt hoe broodnodig ze zijn. Ze zijn een voorbeeld van hoe de kerk mensen kan bereiken met de boodschap van Gods koninkrijk door beleid en overleg.
Zo handelde ook Jezus met overleg door bij de verkondiging van het Evangelie gebruik te maken van scheepjes. Hij dankte God, zijn Vader, dat deze de harten van de mensen opende voor zijn boodschap, maar dat betekende niet dat hij zonder plan te werk ging.
Het water van het meer bleek een uitstekende middel om heel voortvarend zijn missie uit te voeren.
Maar water heeft zijn eigen gevaren en bezwaren. Zeker op het meer van Genesareth. Het Evangelie van Matteus vertelt daarover twee verhalen. Een daarvan hebben we zojuist gehoord. Over Jezus die in het holst van de nacht aan zijn leerlingen verschijnt terwijl de ploeteren met de wind en de golven en geen steek vooruit komen. In een eerder verhaal vertelt Matteus dat de leerlingen bang zijn dat ze vergaan door een plotselinge storm, terwijl Jezus ligt te slapen. Ze maken hun meester wakker en schreeuwen angstig: “Heer, kan het u niets schelen dat wij vergaan?” Jezus sprak de wind en de golven bestraffend toe zodat ze gingen liggen. Zo leerde Jezus zijn leerlingen dat zijn missie van Godswege kwam, en dat niets en niemand zouden kunnen verhinderen dat Jezus zijn doel zou bereiken en zijn missie op aarde voltooien. Maar in het verhaal van deze zondag is er geen sprake van een storm. Ook niet van angst van de leerlingen voor de golven. Ze zwoegen er natuurlijk wel mee. De leerlingen zijn wel bang, maar ditmaal niet voor de wind en de golven. Ze zijn de uitputting nabij.  Ze voelen zich in de steek gelaten. Ook door hun meester zelf die hen bevolen heeft zonder hem naar huis te varen.. Ze zijn bang maar voor iets heel anders. Als Jezus plotseling te voet over het meer naar hen toe komt menen ze een spook te zien. Dáárdoor beven ze van angst. “Houd moed” zegt Jezus “Ik ben het”. Ze herkennen zijn stem.  Nu is er in de Bijbel maar ook maar één die kan zeggen: “Ik ben het”. Absoluut en zonder nadere uitleg. Dat ikan alleen God. Jezus verschijnt hier in zijn goddelijke gestalte. Petrus reageert als voorman heel alert.  “Heer, als u het bent, zeg dan dat ik naar u toe kom”. Alle uitputting en  frustratie is voorbij. Hij staat onmiddellijk klaar om Jezus te volgen. Klaar voor de uitdagingen die hem te wachten staan. Alle aandacht richt zich nu op Petrus als de voorman van de apostelen.
“Kom” zegt Jezus zoals hij eerder bij de eerste roeping van de apostelen gezegd heeft: “Kom volg mij”. Net als toen stapt Petrus zonder zich een moment te bedenken uit de boot om zich bij Jezus te voegen. Maar dan als hij even niet naar de Heer kijkt, maar naar de golven, verliest hij de grond onder de voeten en dreigt hij weg te zinken. Sommige uitleggers menen dat Petrus hier bestraft wordt voor overmoedig gedrag. Maar wat is er overmoedig aan gehoorzamen aan de stem van de Heer? Laten we even kijken naar de man die nu het Petrusambt bekleedt: paus Franciscus.
Vorig jaar heeft hij het synodale proces gestart. Een enorme Uitdaging. Velen zeiden tegen elkaar: ‘dit loopt op niets uit. Ik doe niet mee. Verlies van tijd en energie’. Anderen zeiden:  ‘dat wordt een chaos, al die verschillende opvattingen over cruciale zaken’. Weer anderen: ‘dit is in strijd met de hiërarchische structuur van de kerk. De bisschoppen gaan over de leer en de zeden van de kerk. Daar moeten de gewone gelovigen zich niet over uitspreken’.
Denkt u dat paus Franciscus die natuurlijk al die tegenstemmen gehoord heeft,  in de loop van de afgelopen tijd niet net als Petrus een keer het gevoel heeft gehad, dat hem even de grond onder de voeten wegzakte bij het zien van alle tegengeluiden en problemen? Niet alleen als persoon, maar juist ook als hoogste leider van de Kerk in onze tijd? Denkt u dan niet dat hij op zo’n moment zijn handen ophief en uitriep: Heer, redt mij?” We mogen hopen en bidden dat we zo’n menselijke paus hebben.
Jezus grijpt Petrus bij de hand en zegt: ‘kleingelovige waarom hebt je getwijfeld’. Hij zegt niet: als je het niet zeker wist dan had je er niet aan moeten beginnen, maar: ‘kleingelovige waarom heb je getwijfeld’. Met andere woorden: “je wist toch dat je op mij vertrouwen kunt. Ik heb jullie niet in de steek gelaten. Ik wilde jullie laten zien dat ik altijd bij jullie ben. ‘Kom twijfel niet langer’ .
Natuurlijk is paus Franciscus niet roekeloos begonnen aan de uitdaging van het Synodale proces dat begin oktober in Rome met de bisschoppenconferentie wordt afgesloten. Het is juist een teken van beleid en overleg om de kerk in onze tijd met moderne middelen en mogelijkheden haar missie voor te zette en daar heel de kerk bij te betrekken. Mogen we ook nu zoals op het meer van Genesareth openstaan voor de ontdekking dat Christus nabij is en reddend ingrijpt als wij onze hand naar hem uitstrekken. En laten we ook in onze situatie Gods aanwezigheid ontdekken en erkennen. en met heel het schip van de Kerk “ Waarlijk gij zijt de Zoon van God”

Martin Los, pr
1) Matteus 14:22-33
2) Matteus 8:23-28

Wie zoekt heeft in beginsel al gevonden

Geplaatst op door
Beantwoorden

Preek op de 17e zondag door het jaar op 30 juli 2023 in Houten

Als ik een boekje mocht samen stellen met verhalen voor kinderen zou ik daarin zeker het verhaal willen opnemen van die jonge koning Salomo die in een droom van Godswege de vraag gesteld kreeg: “wat wil je dat ik u geef”. De jonge koning aarzelt niet 1). Hij vraagt om een opmerkzame geest om rechtvaardig recht te kunnen spreken voor het volk dat God hem heeft toevertrouwd en om onderscheid te kunnen maken tussen goed en kwaad.
We zouden wensen dat elke leider voor zichzelf deze gave zou verlangen. Want is het niet verleidelijker voor een leider om te vragen om macht of om een lang leven, of rijkdom of geen last van vijanden? “Omdat je een opmerkzame geest om recht te spreken” zegt God” daarom willig ik uw verzoek in en geef ik u een geest van wijsheid en begrip zoals niemand voor u heeft gehad en ook na u niemand zal hebben”.
Wat dit oude verhaal over de jonge koning Salomo wil zeggen, is natuurlijk dat datgene waar hij om vroeg, een geest van wijsheid, in de kiem al aanwezig was in de jonge koning. Zijn verzoek om rechtvaardig recht te kunnen spreken en onderscheid te kunnen maken tussen goed en kwaad was al een bewijs van zijn wijsheid. Als onze kinderen op jonge leeftijd als zo’n verhaal zouden horen, wie weet dat aan in hen ook de kiem gezaaid zou worden van een verlangen naar een rechtvaardig en wijs leven wanneer ze opgroeien en als man of vrouw een rol gaan spelen in de maatschappij, in de politiek of in het gezin.
Hoe zouden wij kunnen verlangen naar iets dat we nog niet kennen. Daarom hebben we al vroeg goede voorbeelden nodig. Rolmodellen. Wijze ouders en grootouders, leraren, personen op t.v. Laten we bidden dat zij in ruimte mate aanwezig mogen zijn in onze tijd. Omdat we zelf allemaal niet perfect en volmaakt zijn, moeten we niet vragen om volmaakte politici en opvoeders en leiders, maar om rechtvaardige en wíjze..
De jonge koning Salomo had ongetwijfeld ook zulke mannen en vrouwen in zijn omgeving gehad. Ze hadden zijn verlangen om een rechtvaardige en wijzer koning te zijn in hem gevoed, misschien zonder het zelf te weten. Maar hij had iets geproefd dat hem niet meer losgelaten had. Zo kan uiteindelijk één persoon een afspiegeling zijn van zijn of haar hele omgeving.
Als wij als volk of gemeenschap ontevreden zijn, zoals in deze tijd, over onze leiders en voorgangers moeten we eens goed in de spiegel kijken waar de oorzaak zou kunnen liggen. Want volk en leiders zijn vaak afspiegeling van elkaar.
In de liturgie van deze zondag is het verhaal van de jonge koning Salomo gekoppeld aan een aantal gelijkenissen die Jezus vertelde. Want deze jonge koning doet ons denken aan die iemand die ergens een schat in een akker ontdekte 2). Hij verkocht alles wat hij bezat om eigenaar van dat stuk land te worden. Of de jonge koning doet ons denken aan die koopman in parels die een parel van grote waarde aantrof en alles verkocht wat hij bezat om die parel te kunnen kopen.
Deze twee gelijkenissen zijn aan elkaar gekoppeld. Ze moeten dus iets gemeenschappelijk hebben. In beide gevallen gaat het om een verborgen schat of een parel die de kenner herkent, maar die anderen over het hoofd gezien hebben. Een buitenkans. En verborgen schat waarmee de ontdekkers alleen al door die ontdekking heel blij mee zijn.
Jezus bedoelt daarmee de gave van het geloof en het verlangen naar het koninkrijk van God. . Als je eenmaal echt de waarde van het geloof hebt ingezien en geproefd dan heb je alles daarvoor over om dat geloof te verkrijgen en nooit meer los te laten. Waar anderen misschien hun schouders op halen en de waarde van het geloof in het koninkrijk van God niet inzien, is het voor de echte volgelingen van Jezus van meer waarde dan wat dan ook. Zij hebben er alles voor over om ervan verzekerd te zijn.
Deze gelijkenissen zijn een soort spiegel voor de gelovigen van alle tijden. Ook voor ons. Voelen we werkelijk steeds iets van een diep verlangen in ons zoals bij een verliefdheid, wanneer we nadenken over het geloof in God, over zijn koninkrijk dat in het verborgene onder ons. Want aan dat koninkrijk wil Jezus ons allen deel geven door het geloof. Dat koninkrijk dat als een beetje gist alles doortrekt en het meel doet rijzen. Het koninkrijk van God lijkt klein en onzichtbaar, maar het voert alles mee naar de voltooiing en naar de openbaring aan het einde der tijden. Het is meer waard dan wat dan ook. Zijn waarde duurt in eeuwigheid. Ze wordt nooit ingehaald door de omstandigheden. Ze stelt nooit teleur wat er ook gebeurt. Als je Jezus volgt in zijn passie voor vrede en gerechtigheid, voor wat kwetsbaar en klein is, zul je nooit bedrogen uit komen maar aldoor groeien.
Toen hij op die schat gestoten was, bewaarde die man de ontdekking in zijn hart. Totdat hij zelf dat stuk land had gekocht. Net als die koopman die een uiterst kostbare parel had ontdekt. Hij verkocht alles wat hij bezat om die parel te bezitten. Al wie het geloof in Jezus, in de boodschap van Gods liefde en het verlangen naar Gods rijk bezit, zal zich herkennen in deze gelijkenissen. En ze met vreugde beamen. Want dat is het kenmerkende van allen die deze schat en deze parel ontdekken. Ze lopen over van blijdschap vanwege die ontdekking. Iedereen vraagt zich af en verwondert zich waarom zij zo blij zijn. Maar dat verklappen zij niet. Totdat ze hun schat helemaal de hunne kunnen noemen. Dat wil zeggen tot het moment dat die schat ook werkelijk bij hen past als wijze en rechtvaardige mensen. Laten we daarom als gelovigen niet hoog van de toren blazen, maar blij en eenvoudig Jezus navolgen in zijn liefde voor God, voor de mensen en deze wereld.
Dinsdag beginnen in Lissabon de WerldJongerenDagen. Honderdduizenden jongeren uit alle delen van de wereld komen samen om elkaar te ontmoeten en het geloof te vieren. Zij zoeken de schat in de akker. En wie zoekt heeft al gevonden zoals de jonge Salomo. Een schat waarvan de jongeren de waarde ervan een heel leven lang mogen ontdekken. Als we, jong en oud, God boven alles om die gave van het geloof vragen, zal hij ons die zeker niet onthouden. Amen

Martin Los, pr

Schriftlezingen tijdens de eucharistie op de 17e zondag door het jaar 30 juli 2023:
1e lezing: I koningen 3:5,7-12
Evangelie: Matteus 13:42-46
afbeelding: The Hidden Treasure van John Everett Millais, ca.1860, Aberdeen Art Gallery