De wereld beter achterlaten dan je hem aantrof

Kerstnachtmispreek op 24 december 2017 Mariakerk

Het volk dat wandelt in de duisternis ziet een helder licht want een kind is ons geboren, een Zoon werd ons geschonken” *
Deze week las ik ergens over een vader die bij zijn overlijden een brief had achtergelaten voor zijn kinderen. Hij beschreef daarin eerst hun afkomst. Uit welke families ze waren voortgekomen. Waar en onder welke omstandigheden ze geboren waren. “Wees dankbaar” schreef hij “voor wat je door je geboorte hebt meegekregen. En zie jezelf als burgers van één wereld”. “Ik hoop” schreef hij tot slot “dat jullie je best doet deze wereld beter achter te laten dan je hem aantrof”. 1)
De woorden troffen mij diep. “De wereld beter achterlaten dan je hem aantrof”. Is dat eindelijk niet de bedoeling van ons mensenleven? Ieder kind verwelkomen we bij de geboorte als nieuw leven, als een nieuwe start, als belofte dat dat mensenkind een bijdrage levert aan de wereld en hem beter achterlaat, dan bij de start. Het besef dat ieder mens ertoe doet.
Van Jezus wiens geboorte we vandaag vieren, kunnen we zeker zeggen dat hij de wereld beter achter heeft gelaten dan hij hem aantrof. En niet zo’n klein beetje. Zijn geboorte is wereld-veranderend. “De genade van God, bron van heil voor alle mensen, is op aarde verschenen.” **)
Er is een wereld voor Christus en een wereld na Hem. In zekere zin is Jezus de eerstgeborene en koning van een nieuwe wereld. Want hij verkondigde door zijn boodschap en door zijn leven en sterven en verrijzenis dat God de wereld lief had, en dat door het geloof in Hem alle mensen zouden mogen ontdekken dat ze kinderen van God zijn.
Dank zij Jezus mogen wij nu ons hele leven zien in het licht van Gods beloften: dat Hij ons liefheeft al voor we geboren werden; dat we zijn kinderen mogen zijn door het geloof in Jezus; en dat wat er ook gebeurt met ons en met deze wereld, ons leven betekenis heeft, zelfs een eeuwige.
De geboorte van Jezus beantwoordt ons verlangen om ons onvoorwaardelijk bemind te weten. Dat is een enorme steun om een zinvol leven te leiden. Dat troost ons en helpt ons om nooit zonder uitzicht en altijd vol hoop te zijn. En dat we deze wereld beter mogen achterlaten dan we hem aantroffen.
Allereerst omdat je door het geloof ontdekt hebt dat je een kind van God bent. Daarbij moet je hart toch sneller gaan kloppen. Die ontdekking en dat inzicht zijn een wonder waarvan de wereld getuige is.
“Vreest niet, want zie, ik verkondig u een vreugdevolle boodschap, die bestemd is voor heel het volk. Heden is u een Redder geboren, Christus, de Heer, in de stad van David. En dit zal voor u een teken zijn: gij zult het pasgeboren kind vinden in doeken gewikkeld en liggend in een kribbe.” ***)
In zekere zin is het Kerstfeest ook ons eigen geboortefeest. In het Kind in de kribbe zien we Jezus die zijn armen naar ons uitstrekt als we Hem begroeten in deze wereld. En we zien tegelijk onze eigen geboorte als kinderen van God.
“Laat deze wereld een beetje beter achter dan je hem hebt aangetroffen” dat was de opdracht van die vader die me blijft bezig houden. en die u ook niet meer loslaat. Hij had er alle vertrouwen in. Het is ook de opdracht van Jezus aan ons: “Laat deze wereld een beetje beter achter dan je hem hebt aangetroffen. Ik help je daarbij. Ik licht je bij als het Licht der wereld dat nooit meer ondergaat”.
Kerstmis roept een diep verlangen in ons op om een leven te leiden waar we blij mee zijn en waar we achter staan. En waardoor we ook iets overgehad hebben en toegevoegd hebben deze wereld. Zonder dat we allemaal in de spotlights hoeven te staan.
Deze week vertelde een deelnemer aan een leesgroep op het Pastoraal Centrum: “Ik was beste een lastige leerling. Toch was er een leraar naar wie ik ademloos luisterde. in tegenstelling tot de rest van de klas. Ik voelde me klein en bevoorrecht dat ik zijn lessen mocht bijwonen. Aan het eind van het schooljaar overwon ik mijn  schroom en ik bedankt hem voor zijn geweldige wijze lessen. Hij antwoordde: met een glimlach “ik moet jou bedanken, want jij hielp mij enorm door jouw aandacht en interesse”. De deelnemer van de leesgroep zei: ”Zo ziet God waarschijnlijk ook meer in mij dan ik zelf. Daar trek ik me dan telkens maar aan op”. 
Dat is de boodschap van Kerstmis: God ziet meer in u en mij, en in deze wereld, dan ik zelf en alle mensen. Daarom is God mens geworden om ons tot zijn kinderen te maken. “Maria wikkelde het kindje Jezus in doeken en legde Hem neer in een kribbe” Emmanuel : God-met-ons. Daardoor is de wereld wezenlijk veranderd. Voor ons allemaal een geweldige stimulans om deze wereld een beetje beter achter te laten dan we hem aantroffen. Zo zijn we op weg naar Gods koninkrijk.
“Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft.”
Daarom wensen we elkaar niet alleen prettige feestdagen. Dat ook. Maar vooral een Zalig Kerstmis. Want de feestdagen gaan weer voorbij, maar de hoop is blijvend en duurzaam. Amen

© Pastoor Martin Los Schriflezing voor de Kerstnacht volgens het lectionarium voor zon- en feestdag van de r.k. kerk
*) Jesaja 9:1-3,5-6
**) Titus 2:11-14
***) Lukas 2:1-14
1) Kwame Anthony Appiah, The Ethics of Identity p. 213 Princeton University Press 2005
2) Kerstgroep Mariakerk De Meern

Verwonderen en verwachten

Preek op de 4e zondag van de Advent 21 december 2017 in de Mariakerk

Het is bijna Kerstmis. Vandaag was overal iedereen bezig met de laatste voorbereidingen. De versieringen, de inkopen voor het diner. Juist deze kant van het Kerstfeest bezorgt veel stress. Een tandje minder zou misschien ook kunnen? Ons leven hangt immers niet af van de toeters en bellen van het feest, van de hapjes en de drankjes, de kado’s en de kleding, maar van de inhoud van het feest.
In grote tegenstelling tot die kerstdrukte staat de voorbereiding van Maria op het feest van de geboorte van Christus, op het allereerste kerstfeest. Vandaag staan we stil bij haar allereerste voorbereiding: hoe ze de begroeting en de boodschap van de engel Gabriel beantwoordde *).
Wat een bescheidenheid. Wat een verwondering. Wat een toewijding. Wie wordt er niet door geraakt? Het is alsof de tijd even stil staat en de eeuwigheid ons aanraakt.
Het verhaal van de boodschap van de engel aan Maria maakt ons telkens opnieuw bewust van de bijzondere plaats die Maria inneemt bij de komst van Christus in de wereld. De ongelofelijke taak die zij op zich neemt. Zo delicaat en zo beslissend voor het geluk van alle mensen. Wat hangt er veel af van haar vrij besluit om zich van harte toe te vertrouwen aan Gods plan met haar en met heel de wereld!
Het is geen wonder dat Maria een ereplaats gekregen heeft in de beleving van de gelovigen en van heel de kerk. Want zij is niet ongemerkt en achteraf pas tot haar eigen verbazing moeder van God geworden. Ze is er zich vanaf het eerste moment bewust van geweest. En ze heeft als eerste van ons allen geloof geschonken aan de boodschap dat het kind in haar schoot de bevrijder van de wereld zou zijn. Ze heeft dat geheim van ons geloof als eerste in haar schoot gedragen en in haar hart gekoesterd. Het tegendeel van stress.
Daardoor heeft ze een heel bijzondere relatie tot Jezus. Niet alleen als een moeder die van nature haar eigen kind bijzonder liefheeft. Ze mocht als vrouw door Gods genade en door haar geloof bewust het leven schenken aan de zoon van God. En zo mocht ze hem in zijn opdracht om Gods liefde aan de wereld bekend te maken, met grote toewijding dienen, nog voor hij geboren werd.
Natuurlijk kon Maria dit allemaal niet bevatten. Ze was eerst ook sprakeloos. Maar haar geloof doorbrak haar sprakeloosheid zodat ze kon zeggen: “zie, de dienstmaagd des Heren, mij geschiede naar uw woord!” En ze was telkens weer verwonderd over de weg die haar kind ging vanaf zijn geboorte tot aan zijn lijden en sterven. Maria groeide nog telkens in haar geloof. Daardoor was zij er ook klaar voor om hem na zijn dood te ontmoeten als de verrezen Heer. En de apostelen en de eerste christenen koesteren grote liefde en respect voor haar als moeder van alle gelovigen. En het heeft van begin af aan voor allen vast gestaan dat zij na haar dood als eerste mocht delen in de heerlijkheid van haar zoon.
Door haar voorbeeld mag ze velen naar Jezus toe leiden als Heiland van de wereld, als Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld, als bron van nieuwe en eeuwig leven voor ieder die gelooft.
En door haar voorspraak mag ze aan de ontelbaren die een beroep op haar doen, de gaven van Gods genade uitdelen. Dat zijn de echte kerstkado’s die nooit voorbij gaan en nooit teleurstellen: innerlijke vrede, liefde voor de medemensen, vertrouwen in God. We zijn soms ook sprakeloos omdat we niet weten hoe we verder moeten of om het leed dat ons treft. Maria leert ons de sprakeloosheid overwinnen door geloof. Hoe ook de moeilijke momenten in ons leven, hoe zelfs ons lijden en medelijden vruchtbaar kan worden voor onszelf en voor anderen. Door ons geloof te beleven in de nabijheid van Maria mogen we altijd vol verwachting en verwondering zijn over de weg die God met ons gaat, de weg van Jezus Christus.
Daarom brengen we ons niet alleen vandaag maar elke dag opnieuw de woorden van de engel Gabriel te binnen als we ook nu aan het eind van deze overweging vol trots zeggen: “Weest gegroet Maria, vol van genade, de Heer is met u. Gij zijt de gezegende onder de vrouwen, en gezegend is Jezus de vrucht van uw schoot, heilige Maria moeder van God, bidt voor ons zondaars nu en in het uur van onze dood. Amen

Pastoor Martin Los

*) Evangelie voor de 4e Advents zondag volgens het r.k leestrooster voor zon- en feestdagen: Lukas 1:26-38
**) Afbeelding Annuntiation door Patricia Brintle