Lieve help, de dokter komt voorbij

Overdenking op het Feest H. Mattheus 21 september 2020

‘”Niet de gezonden hebben een heelmeester nodig, maar de zieken” Deze uitspraak dit Jezus toen Hij in het huis van Mattheus was 1) . Kort daarvoor had Jezus Mattheus aangetroffen bij het tolhuis. Als uit het niets roept Jezus de man hem te volgen. Zoals hij de eerste leerlingen als uit het niets riep om hun schepen achter zich te laten en hem te volgen, zo roept hij deze tollenaar om hem te volgen. Later bij zijn afscheid zal Jezus zeggen: niet jullie hebben Mij uitgekozen, maar ik jullie.
De vissers waren eenvoudige arbeiders die zwoegden om het dagelijks leven van hun families en zichzelf in leven te houden. Ze hadden hun handen vol om te voorzien in hun naakte bestaan. Ze telden daarom niet mee in het openbare leven. Ze hadden geen aanzien in de wereld. Toch en juist daarom koos Jezus hen uit om hem te volgen. Zo kon Jezus zijn verkondiging van Gods genade illustreren en bevestigen.
Mattheus is geen arbeider, maar een ambtenaar. Hij is dus min of meer geslaagd. Hij kon lezen en schrijven. Maar om een andere reden is hij niet in aanzien. Hij wordt met een scheef oog aangekeken omdat hij belastingambtenaar is. In onze tijd geschiedt de belasting inning vrijwel geheel anoniem door aanslagen en overschrijvingen. In die tijd gebeurde de belasting inning helemaal met contant geld. Normaal hebben veel mensen al moeit belasting te betalen. Maar omdat de overheid in dit geval een vreemde overheerser was, hadden ze er vreselijk het land aan. Ze projecteerden die afkeer op de belastingambtenaar. Ze zagen die als een verrader als het een landgenoot was. In Mattheus geval klopt dit, want de oorspronkelijke naam was Levi. De stam van de Levieten was uitverkoren om de tempeldienst te verrichten. Daar bij hoorde ook het innen van de gelden voor de tempel. Deze Levi, de tollenaar, had dus zijn dienst aan de tempel verruild voor dienst aan de Romeinse staat. Kennelijk om er beter van te worden. Een belastingambtenaar in Jeruzalem pachtte eigenlijk tegen betaling de taak om belastingen te innen. Als gevolg daarvan verhoogde hij de belastingsom om zijn investering eruit te halen en ook nog winst te maken. Ik verhaal dit wat uitgebreid om duidelijk te maken hoe de Joden begrijpelijkerwijs neerkeken op zo’n tollenaar. Uitgerekend zo’n gehate ambtenaar riep Jezus Hem te volgen. Ook nu weer was Jezus bedoeling duidelijk: zo kon Hij Gods genade laten zien: “gezonden hebben geen heelmeester nodig, maar juist de zieken”.
Zo is Mattheus door Jezus in dienst genomen van het rijk van God. Hij is later evangelist geworden. Hij heeft bijvoorbeeld de woorden van Jezus opgetekend in de Zaligspreking: “Zalig de armen van geest want aan het behoort het rijk van God”.
Het roept de vraag op naar onze eigen roeping. Niet tot apostel of evangelist, maar gewoon tot volgeling van Jezus, tot christen. “Waarom ik” denken we op bepaalde momenten misschien. Laten we dan niet op zoek gaan naar kwaliteiten in eigen ogen of in de ogen van de mensen. Laten we Gods genade erkennen die in ons leven aan het licht mag komen.
De roeping van Mattheus is ook teken van God mensen een nieuw begin schenkt en dat wij dat leven ook echt opnieuw kunnen beginnen. Het is een oproep tot vergeving en verzoening.
In de wereld om ons heen zien we steeds meer de neiging om mensen vast te pinnen op fouten of keuzes die zij ooit gemaakt hebben. Opnieuw beginnen is nauwelijks mogelijk. Zeker niet nu via google het leven van veel mensen naspeurbaar is en open en bloot ligt. Voor God mag ieder mens een nieuw begin maken. De kerk moet daar beeld en voorbeeld van zijn. Het volwassendoopsel is vergeving van alle zonden, ja van de oude mens zoals Paulus het noemt.
De gezonden hebben geen heelmeester nodig, maar de zieken, zegt Jezus. Paus Franciscus knoopt daarbij aan als hij de kerk een veldhospitaal noemt. Moge we dat beamen in de manier waarop wij met elkaar en onze medemensen omgaan. Dan hebben we de wereld echt iets te zeggen. Iets volkomen nieuws. De blijde boodschap Amen

Martin Los
1) Mattheus 9:9-13

Houvast in het vooruitzicht

Preek op de 1e zondag van de Advent 2 december 2018 Mariakerk en Willibrordkerk

‘Wanneer zich dit alles begint te voltrekken, richt uw hoofden dan omhoog want uw verlossing komt nabij’ 1)
Lieve zusters en broeders, als vaste zekerheden dreigen te wankelen, als de grond onder je voeten lijkt te bezwijken, waar zoek je dan houvast? Dat zijn geen theoretische vragen. In onze tijd weten heel veel mensen niet waar ze aan toe zijn. Kun je het nieuws nog wel vertrouwen, want wat de één voor waarheid verkondigt, noemt de ander nep-nieuws. Door onheilspellende berichten over klimaatverandering.Door oorlogen en armoede waardoor stromen vluchtelingen en migranten in beweging komen.  Door spierballentaal van politieke leiders. Hoe kun je dan toch je kalmte bewaren en niet in paniek raken. Sterker nog, hoe kun je dan nog positief en vol hoop blijven?
“wanneer dit alles zich begint te voltrekken, richt uw hoofden dan omhoog want uw verlossing komt nabij’’. De woorden spreekt Jezus aan het einde van zijn omzwervingen door het land, wanneer hij in Jeruzalem is aangekomen. Hierna volgen alleen nog zijn Paasmaal met de leerlingen, zijn gevangenneming en zijn dood aan het kruis.
Als hij in Jeruzalem is aangekomen, onthaald door een grote menigte, wijzen sommigen hem op het prachtige tempelcomplex. Eén van de wereldwonderen in die tijd. Misschien meenden ze wel dat Jezus deze tempel voor zich zou opeisen als de Messias. Maar Jezus voorspelt dat er geen steen op de andere zal blijven. Heel de tempel zal worden verwoest. Dat is ook gebeurd. Veertig jaar later. Als represaille voor een Joodse opstand. Wie nu in Jeruzalem komt, ziet nog op bepaalde plekken hoe de Romeinen alles omvergetrokken hebben. We kunnen ons nauwelijks voorstellen wat een hartverscheurende ervaring dat was voor de Joden. Alsof God zijn volk zelf in de steek gelaten had. Heel hun houvast naar de knoppen.
Maar eerst zal er nog iets anders gebeuren dat het geloof van de leerlingen van Jezus geweldig op de proef zullen stellen. Want er staat een verschrikkelijke ramp te gebeuren. Nog even dan zal hun meester gevangen genomen worden. Nog even dan zullen zij hem zien sterven aan het kruis als een misdadiger. Denkt u niet dat heel hun wereld instortte? Denkt u niet dat zij dachten dat nu het einde van de wereld was gekomen? Ja, het einde van de wereld was gekomen. Want Gods Zoon werd bespot en geslagen en gedood voor hun eigen ogen. Wat voor hoop was er nog voor hen die al hun hoop op Jezus gevestigd hadden. Wat voor hoop was er nog voor de wereld, die niet terugdeinsde Gods eigen Zoon als een zondebok te gebruiken?
“wanneer dit alles zich begint te voltrekken, richt uw hoofden dan omhoog want uw verlossing komt nabij’’. Jezus wilde zijn leerlingen en alle mensen van goede willen troosten dat zij niet in angst en paniek moesten raken als ze de dood van Jezus meemaakten. Want dat zou niet het einde en de ineenstorting zijn van alles. Hij zou aan hen verschijnen als de levende, als de verrezen Heer. Hij zou een nieuwe tempel bouwen. Zijn eigen lichaam. Die ervaring hadden ze nog niet. Het was nog geen Pasen geweest. Maar ze moesten vertrouwen houden in Jezus zelf, en in het woord dat hij gesproken had: “richt uw hoofden op want uw verlossing komt nabij”.
Lieve broeders en zusters, deze belofte heeft nog niets van zijn kracht verloren. Laten we niet in paniek raken als in onze tijd om ons heen zekerheden wegvallen, velen in verwarring raken. Natuurlijk blijven we daar niet onaangedaan onder. Maar laten we niet ons mee laten slepen door hen die moord en brand roepen, of door hen die voorspiegelen dat zij en alleen zij de oplossing hebben. Het beste medicijn tegen alle angst en onzekerheid is onze hoofden op te heffen en te vertrouwen op Jezus Christus die gezegd heeft: Zie ik ben met u tot aan de voleinding der wereld. Juist als wij vanuit onszelf geen weg meer zien, zullen we onze toevlucht moeten nemen tot de belofte van Jezus.
Want wij verwachten niet het einde van de wereld. Wij verwachten de komst van de Heer, zoals Paulus schrijft aan de gelovigen van zijn tijd in Thessalonika: “De Heer sterke uw hart zodat je onberispelijk en heilig bent voor het aangezicht van God, onze Vader bij de komst van onze Heer Jezus met al zijn heiligen”. 2)
In tijden van verwarring moeten we juist nuchter blijven en kalm. We moeten elkaar liefhebben en ook de andere mensen zoals Paulus zegt. De kerk moet juist een oase van kalmte en vastberadenheid zijn als overal om ons heen mensen hun hart vasthouden of in paniek anderen de schuld geven, of zichzelf als redders opwerpen.
We gaan binnenkort weer de geboorte van Christus vieren. Eeuwenlang hebben gelovigen naar zijn komst uitgekeken. Onder alle omstandigheden bleven zij vooruitkijken en hopen met opgeheven hoofd. Wij verwachten Hem ook, niet meer als een kind in de kribbe, maar als de Verlosser van de wereld. Laat dat ons hele doen en laten kenmerken. Vertrouwen, hoop en liefde. Zo verwachten wij de komst van de Heer. Zo zijn we als mensen die verwachtingsvol uitzien naar de morgen, de morgen van het rijk van God. Amen

Martin Los

Evangelielezing voor de 1e adventzondag: Lucas 21:25-28,34-36
2e lezing: I Thessalonicenzen 3:12-4:2
Afbeelding nav Lucas 21:25 Volkeren zullen in angst verkeren radeloos door het gebulder van de onstuimige zee