Divorare il cielo “De hemel verslinden” is het nieuwste boek van Paolo Giordano. Wie zijn eerste boek ‘De eenzaamheid van de priemgetallen’ gelezen heeft – de film is helaas geen schijn van het boek – zal steeds benieuwd zijn naar een nieuw werk van deze schrijver. Ik zag toevallig vorige week “De hemel verslinden” als sprinter in de bibliotheek liggen en kon het niet laten het mee te nemen en tussen de kerstdrukte door te lezen.
Het is een boeiende roman over een meisje en drie jongemannen die elk op weg gaan naar de volwassenheid. Ze ontmoeten elkaar als tieners enige jaren in de zomervakantie op dezelfde hofstede in Zuid-Italie. Daarna begint voor hen het werkelijk leven van vallen en opstaan. Het verhaal komt langzaam op gang, een beetje dromerig, maar wie volhoudt, wordt beloond met een ongeëvenaarde ontknoping, of moet ik zeggen conceptie waarin dood en leven in elkaars verlengde liggen. Ik leg dit verder niet uit want dit zou in zekere zin verraad aan het boek zijn en aan de lezer die recht heeft op zijn eigen ontdekking en escape uit de droom/nachtmerrie.
Grondtoon van ‘De hemel verslinden’ is het verlangen naar schoonheid, oprechtheid, dicht bij de natuur leven, dat op vele wijzen gefrustreerd wordt door ingebakken menselijke tekorten, door de eeuwige erfenis van het verleden, en door onvoorziene omstandigheden die buiten ieders wil omgaan. Op de bruiloft van zijn aangenomen zoon en neef, Bern, met de ik-figuur Teresa, houdt Don Cesare een toespraak waarin hij verkondigt dat met het licht ook de schaduw onontkoombaar in het leven komt. Deze grondtoon doortrekt de hele roman zonder eentonigheid. Het doet denken aan de leer van de erfzonde. Buiten de directe persoonlijke schuld hebben mensen te kampen met situaties waarin ze terecht komen en met gebrek aan inzicht in zichzelf en anderen. Hoe kun je daaraan ontkomen? Door reincarnatie? Andere, spirituele vormen van wedergeboorte? Is er een escaperoom uit de tragiek? Zonder te vervallen in goedkope romantiek wijst Giordano de weg van de liefde aan als antwoord, liefde die sterker is dan de dood én het leven.
Divorare il cielo is geen godsdienstige lectuur, maar de grondvragen die erin gesteld worden zijn diep religieus. Ze zijn algemeen menselijk en universeel. Ze stellen behoedt ons voor de onverschilligheid en oppervlakkigheid die maken dat het leven met zijn licht én donker ons niet meer raakt. Dat is pas echt tragisch. Dan kun je beter ‘de hemel verslinden.‘
“De hemel verslinden” oorspronkelijke titel Divorare il cielo 2018
De Bezige Bij 459 pagina’s
vertaling door Mieke Geuzenbroek en Pietha de Voogd
