Tag archieven: klimaatverandering

Het uur van de waarheid is niet om bang voor te zijn!

Geplaatst op door
Beantwoorden

Preek op de voorlaatste zondag van het kerkelijk jaar 14 november 2021 Mariakerk en Willibrordkerk

Het is bijna een cliché geworden, lieve zusters en broeders, om te verzuchten dat we in onzekere en voor het gevoel van velen angstige tijden leven. Ik hoef u de oorzaken niet nog eens op te sommen. Het is moeilijk om wanneer je angstig en onzeker bent, om afstand te nemen en tot rust tot bezinning op te brengen. Toch is dat juist nodig om algehele depressie en paniek te voorkomen. Er zijn de afgelopen jaren boekenplanken vol psychologische boeken over angst verschenen.
Het gevoel dat de wereld vergaat, is niet van vandaag of gisteren. Ik bedoel nu niet dat in elke tijd bepaalde sektes hun volgelingen wijsmaken dat op die en die datum de wereld vergaat en dat zij zich daarom uit de wereld moeten terugtrekken op een bepaalde plaats op aarde. Nee, er zijn sinds mensenheugenis talloze rampen geweest die mensen het gevoel gaven dat hemel en aarde vergingen. De verschrikkingen die mensen ondergingen als gevolg van volksverhuizingen, klimaatverandering, vulkaanuitbarstigen, oorlogen, waren enorm. Maar steeds bouwden mensen uit de puinhopen een nieuwe wereld en een nieuw bestaan op. Overlevenden begonnen gewoon opnieuw. Het menselijk geslacht beschikt over een enorme veerkracht.
Tot zover de geschiedenis van voorspoed en tegenspoed, in het klein en in het groot. Maar er is nog een ander kwestie. Dat is die van de waarheid en van gerechtigheid. Is de wereld alleen een eindeloze herhaling van rampen en afbraak? Van feiten die vandaag in het nieuws zijn en over een jaar alweer vergeten? Of gaat het ook om iets dat niet voorbijgaat, waar je op aankunt. Is er een troost die maakt dat we ondanks alles van de wereld houden. Een houvast dat maakt dat we de hoop niet verliezen? Ja, dat is er. Daarin geloven wij, zeggen wij, christenen. Dat is het rijk van God dat wij verwachten, het rijk van God dat in het verborgene al in onze midden is.
Het rijk van God is het rijk van waarheid en gerechtigheid. Het geloof in waarheid en gerechtigheid als grondslagen van de wereld van God en mensen maakt dat we de wereld in een strijd gewikkeld zien tussen goed en kwaad. Wint uiteindelijk de leugen en het onrecht? Wint de onmenselijkheid en de meedogenloosheid? En is opkomen voor recht en doen van gerechtigheid uiteindelijk zinloos. Is opkomen voor de waarheid en groeien in wijsheid zonde van de moeite? Zijn we dan beklagenswaardige mensen als we dat doen?
Al in het Oude Testament, het boek van de profeet Daniel, worden de rechtvaardige en oprechte mensen een hart onder de riem gestoken met de woorden: “in die tijd zal de grote vorst Michael opstaan om de kinderen van uw volk te beschermen 1). Michael – de naam van een aartsengel – betekent “Niemand is te vergelijken met God?” “Dan zullen de wijzen stralen als de glans van het uitspansel, en degenen die mensen tot gerechtigheid gebracht hebben zullen schitteren als de sterren voor eeuwig en altijd”. Deze werkelijkheid die ons op de proef stelt, om het met gerechtigheid en waarheid niet zo nauw te nemen, gaat voorbij. Dan  breekt het rijk van God aan, het rijk van de toekomst dat zich uitstrekt over het verleden en het heden: “velen zullen uit het stof ontwaken om eeuwig te leven”.
De schrijver van de Hebreeenbrief 2) legt ons uit dat de beslissende strijd al is gestreden toen Christus zijn leven offerde doordat hij de mensheid en waarheid en gerechtigheid de beslissende overwinning bezorgde. We leven nu in het eind der tijden, in die zin, dat de afloop bekend is. Christus is nog bezig de laatste vijand als zijn voetenbank te maken.
En in het Evangelie zegt Jezus: “Hemel en aarde zullen voorbij gaan, maar woorden zullen niet voorbijgaan”3) .
Wanneer in de Bijbel en in de geloofsleer wordt gesproken over het einde der tijden, is nooit de ondergang van de wereld op zich bedoeld alsof we altijd op weg zijn naar een geweldige catastrofe. Alsof God als een verveeld klein kind de legotoren voor zich met één klap vernietigt. Het gaat erom dat door de gewone geschiedenis heen een andere strijd zich afspeelt. Die van het rijk van God, van waarheid en gerechtigheid. Als wij dat zien, moeten we niet de moed opgeven. We moeten niet zwichten voor de verleiding dat de leugen en het onrecht en de verdeeldheid en de dood het laatste woord hebben over ons leven en deze wereld. Eens wordt de grauwsluier van leugen, onrecht, en dood weggenomen Daarom zijn we altijd vol hoop. Daarom zetten we ons ook in voor deze wereld. Door ons werk te doen. Zorg te dagen voor de aarde. Op te komen voor klimaat. Onze kinderen goede zorg en onderwijs te geven. Als we waarheid en gerechtigheid dienen en elkaar liefhebben, is niets voor niets gedaan, maar alles voor het rijk van God, Amen

(c) Martin Los
Schriftlezingen van deze voorlaatste zondag van het kerkelijke haar
1) 1e lezing: Daniel 12:1-3
2) 2e lezing: Hebreeën 10:11-14,18
3) Evangelie: Marcus 13:24-32
afbeelding: ikoon van de aartsengel Michael



Gamechanger

Geplaatst op door
2

Preek op de 1e zondag van de Advent 1 december 2019 Mariakerk en Willibrordkerk

‘Weest waakzaam want je weet niet op welke dag uw Heer komt”
Wie had een paar jaar geleden kunnen denken dat het Sinterklaasfeest zo’n bron van conflicten zou worden. Mede als gevolg daarvan raakt Sinterklaas snel op de achtergrond , vooral in winkelgebieden waar vroeger in deze dagen de ‘goed heilig man’ voor recordomzetten zorgde. Ondernemers houden begrijpelijker wijze niet van onenigheid en zeker niet van verwijten van racisme waardoor een deel van de kopers hun winkel zou kunnen mijden. Niet alleen met Sinterklaas maar ook de rest van het jaar.
Opeens is daar, in de plaats van Sinterklaas, Black Friday. Twee jaar geleden was term mij nog geheel onbekend. Nu zie je overal in de etalages van grote winkelcentra en in de media reclame met Black Friday.
Het fenomeen is overgewaaid uit Amerika. Daar is het officiële vrije vrijdag, na Thanksgiving, een soort dankdag voor de oogst, op de 4e donderdag in november. De straten in de steden waren de vrijdag daarop zwart  van het winkelend publiek vanwege de enorme kortingen die beloofd werden. Zo kreeg die dag de naam Black Friday. Anderen zeggen: sinds die vrijdag, eind november, kreeg de verkoop zo’n oppepper dat de zaken eindelijk geen verlies meer leden en rood stonden, maar zwart konden schrijven. Ongeveer zoals met Sinterklaas.
Zo’n plotselinge verandering of overgang heet met een modieuze term ‘gamechanger”. Een verrassende gebeurtenis of ontwikkeling die bestaande verhoudingen plotseling en drastisch verandert, vaak met grote gevolgen.
Een nog veel duidelijker gamechanger is de enorme rol die opwarming van de aarde en de klimaatverandering in korte tijd in de politiek en samenleving zijn gaan spelen.
Door de debatten en de beroering zijn we allemaal wakker geschud. Welke positie kiezen we en waarom? Voor de één is het jonge meisje Greta Tunberg is een moderne Jeanne d’Arc, een profetes die van Godswege in de wereld is gezonden, voor de ander is zij een over het paard getilde tiener die door de klimaatbeweging voor haar karretje gespannen wordt. Hoe dan ook is de vraag aan iedereen: welke positie neem je in: ‘Sta je aan de goede of de foute kant van de geschiedenis?’ En wat is goed en wat is fout?
Die plotseling tweedeling in denken en doen, als gevolg van bakens die opeens verzet blijken, doet denken aan de woorden van Jezus: “Zoals het ging in de dagen van Noach, zo zal het gaan bij de komst van de Mensenzoon. Dan zullen er twee op de akker werken. De één wordt meegenomen de ander achtergelaten’. Maar de gamechanger is in dit geval niet Sinterklaas of Black Friday, of de opwarming van de aarde of juist klimaatscepticisme. De gamechanger is hier de aankondiging van de komst van het rijk van God.
Dat rijk valt niet samen onze politieke verhoudingen of maatschappelijk veranderingen. Het rijk van God dat komt, speelt door alles héén. Door heel de geschiedenis.
Wij geloven dat de meest fundamentele gamechanger: de komst van Christus in de wereld is. Zijn kruis en verrijzenis. Het offer van liefde voor de wereld. Met zijn komst is het licht van de hoop in de wereld gekomen. Onblusbaar. Onuitwisbaar. Het brengt een scheiding in bewustzijn teweeg tussen degenen die ontwaakt zijn door de hoop en hen voor wie er niets veranderd is en gewoon doorleven.
De hoop is zo levend dat ze ons bijna ongeduldig maakt. “Thans is ons heil dichterbij dan toen we tot geloof kwamen” zegt Paulus.
Toch overvalt de twijfel ons. Is het wel waar dat de “nacht ten einde loopt en de dag aanbreekt”. Twijfel vanwege het geweld in de wereld, de leugens die lijken te reageren, honger en armoede voor tallozen terwijl er genoeg is voor iedereen als we zouden willen. Twijfel ook vanwege onze persoonlijke pijn en verdriet. Op hoeveel punten schieten we zelf niet tekort in liefde voor anderen?
Een kerkvader uit de 4e eeuw, bisschop van Constantinopel, Johannes Chrysostomos vergelijkt de strijd tussen hoop en twijfel in ons met een hardloper die krachtig en vol goede moed aan de marathon begint. Wanneer steekt de twijfel de kop op? Als hij voelt dat zijn krachten minder worden. Wanneer is dat? Als hij niet ver van de finish meer is. Maar wanneer hij dat beseft, zal de hoop de twijfel gemakkelijk verslaan. Twijfel vertelt ons dat het nog ver is, maar de twijfel komt pas als we ons ingespannen hebben en we dicht bij ons doel zijn. Daarom moeten we nooit de moed verliezen.
Door de gamechanger van de komst van Jezus Christus leven we in de eindtijd. Laten we ons daarnaar gedragen. We leven niet meer in de duisternis, maar in het licht. We zien het al voor ons: de volkeren zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers….Kom laten we wandelen in het licht van de Heer’ profeteert Jesaja.
Voor wie leven vanuit het geloof in de verwachting van Gods koninkrijk is er geen weg terug. We leven niet meer in het verleden. We leven vanuit de toekomst.
‘Weest waakzaam want je weet niet op welke dag uw Heer komt”. We komen geen tijd tekort. We hebben alle tijd om ons voor te bereiden door de wereld een beetje beter achter te laten dan toen we hem aantroffen. Dat is van niemand toch teveel gevraagd? Amen

Martin Los, pastoor

lezingen voor deze 1e adventszondag volgens het Rooms-katholieke lectionarium voor Zon- en Feestdagen:
Evangelie: Mattheus 24:37-44
1e lezing; Jesaja 2:1-5
2e lezing: Romeinen 13:11-14