Die geleden heeft onder Pontius Pilatus

Korte overdenking tijdens de Goede Vrijdagavond viering op 30 maart 2018 Mariakerk

“Ik vind helemaal geen schuld in Hem’. Lieve zusters en broeders, deze woorden zijn niet de uitspraak van een goedwillende burger die sympathiek staat tegenover Jezus. Hier is de stadhouder Pontius Pilatus aan het woord. Zijn woorden hebben dus een groot gewicht. De stadhouder is de hoogste rechter volgens het Romeinse recht.
In feite spreekt hij Jezus vrij. Dat is heel belangrijk want hier is een rechtszaak gaande. Jezus is aangeklaagd. Met de doodstraf als mogelijk vonnis. In een rechtszaak gaat het om de waarheid. Met het oordeel van de wereldse rechter staat nu Jezus’ onschuld naar waarheid vast voor iedereen.
Daarom bezingen we onze Heer Jezus Christus met de woorden: “O Lam van God onschuldig, te allen tijd geduldig”. Natuurlijk wist God, de Vader, dat in de Zoon geen enkele ongerechtigheid kon worden gevonden. En ook voor ons die geloven is de onschuld en voortreffelijkheid van Jezus zonneklaar. Hij is het “Licht dat in de wereld gekomen is” zoals Christus genoemd wordt aan het begin van het zelfde Johannesevangelie waarvan we nu met het Lijdensverhaal het slot horen. Maar ook de aardse rechtbank heeft verklaard dat Jezus onschuldig was.
“Die geleden heeft onder Pontius Pilatus” – woorden uit de geloofsbelijdenis die elke zondag in de Mis klinkt -zijn dus niet alleen een verwijzing naar een historisch feit, maar het is het getuigenis dat Jezus onschuldig geleden heeft.

Nogmaals de onschuld van Jezus was niet afhankelijk van het oordeel van de rechter Pilatus, maar voor altijd is zo vastgelegd dat hij waardig bevonden is onschuldig zijn leven te geven. Niet omdat Hij zelf schuldig was, maar om voor hen die schuldig zijn, voor zondaars, zijn leven te geven en hun zonden en schuld te bedekken.
Alleen hij die zonder zonde is, kan door het offer van zijn leven, de zonde een halt toe roepen. Voor allen die in Hem geloven.
We gedenken vandaag, op de dag zelf, het offer van zijn leven dat Jezus Christus uit liefde voor de wereld, en voor ons allen heeft gebracht.
Hij geeft ons dat offer in handen opdat wij niet met lege handen zouden staan, maar om van God barmhartigheid te verkrijgen. Zoals wij nu in Jezus Christus, onze gekruisigde Heer, Gods liefdevolle aangezicht zien, zo ziet God ons in Zijn Zoon aan, met wie wij door het geloof verenigd worden.
Daarom noemen we deze dag niet ‘trieste vrijdag’ maar ‘ Goede Vrijdag’. En we bezingen innig het onschuldige Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld. Moge die lof altijd op onze lippen zijn: “Wij aanbidden U Christus, en loven U, omdat ge door uw heilig kruis de wereld hebt verlost

(c) pastoor Martin Los
In de Goede Vrijdagavondviering wordt altijd het lijdensverhaal volgens Johannes gelezen.
Ecce lignum crucis in quo salus mundi pependit  Zie het kruishout aan wie het heil der der wereld is gehangen
Lied dat gezongen wordt dens de kruishulde op Goede Vrijdagavond

Onschuldig, vrijwillig en beslissend. Mijn preek Palmpasen 9 april 2017 Mariakerk en Willibrordkerk

Wanneer we het Passieverhaal *) beluisteren, lieve zusters en broeders, gaan er allemaal emoties door ons heen, medegevoel, verontwaardiging, schaamte, verdriet, liefde, liefde voor Jezus die ons vandaag hier heeft samengebracht.
Maar als je even een stapje terug doet –  niet om afstand te nemen, maar om te contempleren over de gebeurtenissen – dan denk je: Waar gaat dat over? Wat is er nou helemaal aan de hand. Wat is de beschuldiging? En waarom verdedigt Jezus zichzelf niet?
Er blijkt niets tegen Jezus in gebracht te kunnen worden. De langvoogd verklaart hem dan ook onschuldig en wast zijn handen in onschuld **). Zelfs Judas, zijn verrader, verklaart uiteindelijk dat Jezus onschuldig was. En Jezus verdedigt zich niet, omdat hij de onschuld zelve is.
Uiteindelijk beschuldigt de hogepriester hem van godslastering. Want Jezus antwoordt op de vraag van de hogepriester of hij inderdaad de Christus is, de Zoon van God” met een eenvoudig: “Gij zegt het”.
Jezus zei dit niet om God van zijn troon te stoten of om zichzelf te verheffen. Hij zei dit omdat hij niet anders kon. Hij zei het juist om God te eren die hem in de wereld gezonden had om alle mensen met Gods liefde in aanraking te brengen en mensen weer terug te brengen bij God.
De conclusie kan alleen maar zijn dat Jezus onschuldig veroordeeld is. Maar alleen zo kon Hij Gods liefde tot het uiterste toe tonen: “vanaf nu zult ge de Mensenzoon zien zitten aan de rechterhand van de Macht en komen op de wolken des hemels”. Met die woorden verkondigt Jezus zelf dat hij aan het kruis zal sterven, maar dat juist door zijn kruis de macht van God zal blijken. De hogepriester en de landvoogd en de schreeuwende menigte zijn niet degene die bepalen wat er gebeurt. Het is de Heer zelf die vrijwillig zijn lijden op zich neemt. Alleen door zelf onschuldig te sterven, kan hij voor alle mensen die schuldig zijn, de verrijzenis en het leven zijn.
We beamen het met de responsie bij elke kruiswegstatie: “Wij aanbidden u, Christus, en loven U, omdat Gij door uw heilige kruis de wereld hebt verlost”.
Het is verschrikkelijk en verwerpelijk en treurig wat de mensen Jezus aandoen. Het moet ons ook waarschuwen tegen alle vormen van discriminatie, van mensen pesten omdat ze anders en kwetsbaar zijn. Of dat nu gebeurt op school, in het gezin, op de werkvloer, in de maatschappij of zelfs in de kerk. Wat dat betreft zijn mensen van nu niet anders dan toen. En we moeten daar als gelovige mensen in geen enkel opzicht aan mee doen.
Maar Jezus is niet de weg van het kruis gegaan om het kwade aan de kaak te stellen, als een soort demonstratie – kijk, eens hoe slecht de wereld is –  maar om het kwade te overwinnen. Om te laten zien dat deze wereld ondanks het kwade de wereld van God is die hij niet aan zijn lot overlaat. Om te laten zien dat wij mensen ondanks het verkeerde dat we bewust of onbewust doen, niet door God afgeschreven zijn, maar dat we zijn mensen zijn.
Juist als we aan het kruis zien waartoe wij mensen in staat zijn, zien we het hart van God open staan dat ons uitnodigt de weg van vergeving en liefde te bewandelen als de weg van het eeuwig leven.
Moge het komende Paasfeest, de gedachtenis van het lijden, sterven en de verrijzenis van onze Heer Jezus heel zijn kerk en ons als gelovigen sterken in het geloof in de macht en de goedheid van God.
Laten we daardoor zelf getuigen zijn van de kracht van het kruis voor heel de wereld. Het kruis van Jezus is niet achterhaald, het is de weg tot behoud voor heel de mensheid voor altijd.
Laten we die kracht ook in onze tijd ontdekken als steeds nieuw en verrassend de weg ten leven. Laten we met de palmtakjes de kruisbeelden in onze huizen versieren, er steeds een blik op werpen en zeggen: Wij aanbidden U, Christus en loven u omdat Gij door uw heilig kruis de wereld hebt verlost”. Amen

(c) Martin Los
*) Op deze Palmzondag wordt het Lijdensverhaal volgens Mattheus gelezen 26:14-27:66
**) Pilatus wast zijn handen in onschuld. 1e Kruiswegstatie in de Mariakerk in De Meern. Adriaan van der Weiden (1910-1971) geboren in Oudenrijn (De Meern)